Baminornis zhenghensis is een basale vogel die tijdens de late Jura leefde in het gebied van het huidige China.
Bij het dorp Yangyuan in het district Zhenghe in de provincie Fujian werd het skelet gevonden van een kleine vogel. Het werd toegevoegd aan de collectie van het Institute of Vertebrate Paleontology and Paleoanthropology te Beijing.
In 2025 werd de typesoort Baminornis zhenghensis benoemd en beschreven door Chen Runsheng, Wang Min, Dong Liping, Zhou Guowu, Xu Xing, Deng Ke, Xu Liming, Zhang Chi, Wang Linchang, Du Honggang, Lin Ganmin, Lin Min en Zhou Zhonghe. De geslachtsnaam combineert een alternatieve naam voor Fujian, Bamin, met het Grieks ornis, "vogel". De soortaanduiding verwijst naar de herkomst uit Zhenghe.
Het holotype, IVPP V33259, is ontdekt in een laag van de Nanyuanformatie die dateert uit het Tithonien. Het bestaat uit een skelet zonder schedel. Het omvat wervels uit de rug en staart waaronder een pygostyle, ribben, buikribben, de schoudergordel, het bekken, de linkervleugel en de linkerachterpoot.
Het gewicht van Baminornis is geschat op honderddertig tot driehonderd gram, extrapolerend uit de omtrek van het dijbeen. Bamornis toont een verwarrende combinatie van basale en afgeleide kenmerken. De hand lijkt op die van oudere Maniraptora, met maar weinig reductie van de vingers. Ook is het darmbeen kort. Het schouderblad en ravenbeksbeen zijn echter niet vergroeid, een mobiliteit voor de vleugelslag toestaand die ook latere vogels tonen. Opmerkelijk is dat de staart in lengte gereduceerd is door een vergroeiing van de laatste vijf staartwervels tot een pygostyle. Die is ook naar boven gekromd. Het is de oudste pygostyle die bij een vogel is aangetroffen, twintig miljoen jaar vroeger voorkomend dan tot 2025 bekende structuren.
Baminornis is in de Pygostylia geplaatst. De definitie daarvan moet dan wel worden veranderd. Baminornis zou onder Jeholornis in de stamboom staan maar die laatste heeft een lange benige staart. In dat geval moet die weer secundair verworven zijn, wat onwaarschijnlijk lijkt, of Bamornis heeft apart een pygostyle ontwikkelt zoals de oudere maniraptore groep van de Oviraptorosauria.
Het volgende kladogram toont de evolutionaire stamboom volgens het beschrijvende artikel.
Paraves |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Literatuur
- (en) Chen, Runsheng, Wang, Min, Dong, Liping, Zhou, Guowu, Xu, Xing (13 februari 2025). Earliest short-tailed bird from the Late Jurassic of China. Nature 638 (8050): 441–448. ISSN:0028-0836. DOI:10.1038/s41586-024-08410-z.
- Brusatte, Stephen L. 2025. "The lost long tail of early bird evolution". Nature. 638(8050): 323–324