Deel van een serie artikelen over Biologie
Een snuitkever (Diaprepes abbreviatus)
Biochemie & fysiologie
Biochemie · Biofysica · Celbiologie · Fysiologie · Immunologie · Moleculaire biologie · Stofwisseling
Genetica
Genetica · DNA · Epigenetica · Gen · Populatiegenetica · RNA · Mutatie
Morfologie & anatomie
Anatomie · Embryologie · Histologie · Microbiologie · Morfologie · Ontwikkelingsbiologie · Plantenanatomie
Ecologie & gedrag
Ecologie · Ethologie · Hydrobiologie · Mariene biologie · Populatiebiologie · Vegetatiekunde
Systematiek & evolutie
Bio-informatica · Evolutiebiologie · Fylogenie · Paleontologie · Systematiek · Taxonomie
Bijzondere biologie
Botanie · Bryologie · Entomologie · Fycologie · Herpetologie · Lichenologie · Malacologie · Microbiologie · Mycologie · Ornithologie · Pteridologie · Virologie · Zoölogie
Portaal    Biologie

Bijzondere biologie is een wat oudere term voor de biologische vakgebieden die betrekking hebben op de systematiek van de soorten en van bepaalde taxonomische groepen.

Bijzondere biologie beschrijft van bepaalde taxonomische groepen als soorten, geslachten of families de (bio)systematiek, de biogeografie, de morfologie en de anatomie, de fysiologie, de ecologie en bij dieren het gedrag.

Onder (bio)systematiek vallen de natuurlijke verwantschapsbetrekkingen, inclusief de levenscyclus en de voortplanting, de afstammingsgeschiedenis (de fylogenie of de evolutie en het ontstaan van de biodiversiteit), het verspreidingsgebied, hun plaats in het systeem (soort, geslacht, familie en verwantschappen) en hun naamgeving: de taxonomie en de nomenclatuur.

Voorbeelden van de bestudeerde hoofdgroepen in de "klassieke" indeling zijn plantkunde, dierkunde en microbiologie.

Botanie of plantkunde (studie van de planten in wijde omgrenzing) omvat algologie of fycologie, bryologie, lichenologie en mycologie, pteridologie en de studie van de zaadplanten.

Algologie of fycologie is de studie van wieren of algen, waaronder de roodwieren, de bruinwieren en de groenwieren vallen. Deze groepen vertonen een grote verscheidenheid aan levenscycli, wat betreft hun generatiewisseling, hun kernfasewisseling en hun afwisseling van individuen. De bouw van algen loopt zeer uiteen van eencellige tot meercellige planten van soms grote afmetingen (zoals kelp).

Mycologie is de studie van de schimmels, lichenologie is de studie van korstmossen. De korstmossen worden gerekend tot de schimmels. Het zijn schimmels met een bijzondere, symbiotische levenswijze samen met algen (blauwwieren en/of groenwieren).

• Mycologie
• 
  Phallus indusiatus, een stinkzwam
• 
  Amanita muscaria
  een schimmel
  (vliegenzwam)
• 
  Cantharellus cibarius
  een schimmel
  (hanenkam of cantharel)

• Lichenologie
• 
  Ramalina fastigiata
  een korstmos
  (trompettakmos)
• 
  Haematomma ochroleucum
  een korstmos
  (witgerande stofkorst)
• 
  Xanthoria parietina
  een korstmos
  (groot dooiermos)

Onder bryologie valt de studie van levermossen, mossen en hauwmossen, groepen die in het verleden samen werden genomen. Deze groepen van kleine plantjes komen overeen in het feit dat het plantje de haploïde gametofyt is.

• Bryologie
• 
  Marchantia polymorpha
  een levermos (parapluutjesmos)
• 
  Mnium hornum
  een mos (gewoon sterrenmos)
• 
  Anthoceros spec.
  een hauwmos

Onder de studie van de vaatplanten valt de pteridologie (dit betreft de groepen Lycopodiopsida (wolfsklauwen) en Polypodiopsida (varens)) en de studie van de zaadplanten met onder andere de naaktzadigen en de bedektzadigen (bloemplanten).

• Wolfsklauwen en Varens
• 
  Lycopodium annotinum
  een wolfsklauw (stekende wolfsklauw)
• 
  Dryopteris filix-mas
  een varen (mannetjesvaren)
• 
  Cyathea arborea
  een boomvaren

• Zaadplanten: naaktzadigen en bedektzadigen
• 
  Pinus sylvestris
  een naaktzadige (grove den)
• 
  Liriodendron tulipifera
  een bedektzadige (tulpenboom)
• 
  Campanula patula
  een bedektzadige (weideklokje)

Zoölogie of dierkunde (studie van de dieren) omvat:

• bij de Arthropoda (geleedpotigen):
  • Arachnologie (spinachtigen)
  • Entomologie (insecten)
• bij de Vertebrata (gewervelden):
  • Herpetologie (reptielen en amfibieën)
  • Ichtyologie (vissen)
  • Mammalogie (zoogdieren)
  • Ornithologie (vogels)
• Malacologie (weekdieren)

• Zoölogie
• 
  Araneus diadematus, een spin (kruisspin)
• 
  Sphaerophoria scripta, een insect (grote langlijf)
• 
  Salamander salamandra, een amfibie (vuursalamander)

• 
  Lacerta viridis
  een reptiel (oostelijke smaragdhagedis)
• 
  Sander lucioperca
  een vis (snoekbaars)
• 
  Helix pomatia
  een weekdier (wijngaardslak)

• 
  Fringilla montifringilla
  een vogel (keep)
• 
  Pan paniscus
  een zoogdier (bonobo)

Microbiologie (studie van micro-organismen) omvat onder andere:

• Microbiologie, met name bacteriologie (bacteriën)
• Virologie (virussen)