Blaton

**Blaton**
Deelgemeente in België
	;
Situering
Gewest	Wallonië
Provincie	Henegouwen
Gemeente	Bernissart
Fusie	1977
Coördinaten	50° 30′ NB, 3° 39′ OL
Algemeen
Oppervlakte	10,49 km²
Inwoners ; (1/1/2020)	4.234 ; (404 inw./km²)
Overig
Postcode	7321
Netnummer	069
NIS-code	51009(C)
Detailkaart
	;
Foto's
Portaal	België

Blaton is een dorp in de Belgische provincie Henegouwen, en een deelgemeente van de Waalse gemeente Bernissart. Blaton was een zelfstandige gemeente, tot die bij de gemeentelijke herindeling van 1977 toegevoegd werd aan de gemeente Bernissart.

Geschiedenis

Tijdens het ancien régime was Blaton een baronie in de heerlijkheid Bernissart. In 1644 kocht Albert de Mérode (uit het huis Merode) de baronie van Carlos Colonna. Jérôme Albert de Mérode verkocht het goed in 1682 aan Ghislain François de la Catoire. In 1753 kocht prins Emanuel van Croÿ de baronie.

De romaanse kerk is een van de oudste in Henegouwen. Het is de enige Allerheiligenkerk in Wallonië. De oudste constructie dateert uit het begin van de 11e eeuw, maar de kerk heeft sindsdien ingrijpende veranderingen ondergaan. De vierkante toren werd in de 14e of 15e eeuw toegevoegd en is 24 meter hoog. De bolvormige spits is 14 meter hoog en was een aanvulling in de 17e eeuw. Tijdens de laatste restauratie (1953-1963) zijn de oorspronkelijke details zoveel mogelijk behouden. Het gebouw werd een monument in 1948.

Geïnspireerd door de steenkoolwinning in het naburige Vieux-Condé in Frankrijk, zocht baron Jean-Henry-François de la Catoire naar een voortzetting hiervan in Blaton. In 1744 werd in het bos bij Péruwelz op 60 meter diepte steenkool met een hoog zwavelgehalte ontdekt (de koollaag Sent Mé, Waals voor "slechte geur"), die ongeveer een eeuw werd gewonnen, totdat zuidelijker in Bernissart en Harchies diepere steenkool van betere kwaliteit werd ontdekt. De slechte geur wordt door de goegemeente met een kwinkslag gelinkt aan hun eigen grootspraak (l'éloge de soi pue). Een primitieve stoommachine van Newcomen die werd gebruikt als pompinstallatie werd verplaatst naar Bernissart en is daar nog zichtbaar als de machine à feu.

Blaton heeft ook de bijnaam Klein Venetië van Henegouwen omdat drie kanalen de plaats doorkruisen.^[1] Het oudste kanaal is die van Pommeroeul-Antoing welke op 26 juni 1826 werd geopend voor het scheepvaartverkeer. Het kanaal Blaton-Aat telt in totaal 21 sluizen waarvan vijf op het grondgebied van Blaton en tot slot het kanaal Nimy-Blaton-Péronnes.

Bezienswaardigheden

De Allerheiligenkerk (Église de Tous-les-Saints) stamt uit het begin van de 11e eeuw maar werd in de loop van de eeuwen herhaaldelijk uitgebreid maar heeft zijn romaanse karakter behouden. De vierkante vieringtoren is van de 14e en 15e eeuw en deze heeft een 17e-eeuwse spits. Het gotisch koor werd eind 19e eeuw door een neoromaans koor vervangen. De kerk bezit een aantal kunstwerken.
De Moulin de la Folie is een windmolenrestant. De ronde stenen molen van het type grondzeiler is van 1792. In 1891 werd de molen vernield door een wraakzuchtig persoon. Slechts de romp, gebouwd in natuursteen, is bewaard gebleven.

Natuur en landschap

Het Parc Posteau werd aangelegd in 2007-2012 op het grondgebied van een voormalig landgoed. De Grande Bruyère is een natuurgebied op het terrein van een voormalige zandwinning. De hoogte aan de kerk bedraagt 39 meter.

Economie

In de 19e eeuw vond men kalkovens en cokesovens in Blaton. De cokes werd geproduceerd uit in Bernissart gewonnen steenkool. Verder was er een dakpannenfabriek, een fabriek voor bonneterie, en een steenzaagmolen. In Blaton werd zandsteen gewonnen.