Een blokkanaal is een kanaal in de VHF-marifoon-frequenties, dat in Nederland en België door de verkeersposten en schepen wordt gebruikt voor de uitwisseling van berichten die betrekking hebben op de veiligheid van de scheepvaart. Het geldt voor een bepaald gebied, het gedeelte (blok) van de vaarweg. Zo'n gebied wordt blokgebied genoemd. Binnen dit blok dient het kanaal ook te worden gebruikt voor het verkeer tussen schepen onderling, als het om nautische informatie gaat, bijvoorbeeld koersafspraken, het op- en voorbijlopen en over welke boeg kan worden gepasseerd.

Normaal gesproken staat de marifoon op binnenwateren op kanaal 10, maar in blokgebieden is het gebruik van een blokkanaal voorgeschreven. Het is daarom nuttig dat op bepaalde schepen en bepaalde wateren twee marifoons verplicht zijn, waarvan er dan een voor het blokkanaal wordt gebruikt.

Op het IJssel- en Markermeer is kanaal 1 het kanaal van de Centrale Meldpost IJsselmeer. Dit is geen blokkanaal, want het is een duplex-kanaal (schepen horen elkaar niet), het is ook niet met borden of op de kaart als blokkanaal aangegeven. Wel staan er blauw-witte borden met een 1 bij de toegangen tot dit gebied. Dat betekent informatie-kanaal, geen blokkanaal.

In België worden de blokkanalen voor vaste posten, zoals bruggen en sluizen gebruikt.

Voor de Westerschelde geldt een verdragsrechtelijke samenwerking in het Gemeenschappelijk Nautisch Beheer. De beroepsvaart heeft bij de marifoonblokindeling in het VTS-Scheldegebied een meldingsplicht en een bereikbaarheidsplicht, voor de recreatievaart is er alleen voor schepen die een marifoon aan boord hebben een bereikbaarheidsplicht. De voertaal is Nederlands of Engels.

De regeling is ingegaan op 1 juli 2009 om 12.00 uur

• De sectoren van Rotterdam
• De werkkanalen verkeersposten van het Amsterdam-Rijnkanaal
• De marifoon-blokindeling van de Westerschelde