Borstbeeld van Filippo Strozzi
inventarisnummer: RF 289
Kunstenaar	Benedetto da Maiano
Jaar	rond 1475
Materiaal	Marmer
Locatie	Louvre, Parijs
Hoogte	51,8 cm
Breedte	56,7 cm
Portaal    Kunst & Cultuur

Borstbeeld van Filippo Strozzi
inventarisnummer: 102
Kunstenaar	Benedetto da Maiano
Jaar	rond 1475
Materiaal	Terracotta
Locatie	Bode-museum, Berlijn
Hoogte	44,5 cm
Breedte	55,5 cm
Portaal    Kunst & Cultuur

Het borstbeeld van Filippo Strozzi is een marmeren buste gemaakt door Benedetto da Maiano uit circa 1475. Sinds 1878 maakt het werk deel uit van de collectie van het Louvre in Parijs. Van het beeld is ook een terracotta model bewaard gebleven dat ter voorbereiding is gemaakt. Dit model maakt deel uit van collectie van het Bode-museum in Berlijn.

Filippo Strozzi de Oudere was in zijn tijd een van de rijkste en machtigste bankiers in Florence. Hij was een bondgenoot van de familie De’ Medici en de opdrachtgever voor het grandioze Strozzi-paleis. Hij had een grafkapel in de Santa Maria Novella die met beelden van Benedetto da Maiano versierd was. Mogelijk bevond de buste zich in deze kapel, al ontbreekt hiervoor overtuigend bewijs.

Twee inscripties in de holte van de basis herinneren aan de naam van de afgebeelde persoon en de maker ("BENEDITVS [D]E MAIANO FECIT" en "FILIPPVS STROZA MATEI FILIVS"^[1]). In een document wordt melding gemaakt van de betaling van 15 gouden florijnen aan de kunstenaar op 15 juli 1475.

Zowel de marmeren buste als het model bleven in bezit van de familie Strozzi, tot Pietro Strozzi het model in 1877 verkocht aan het Berlijnse museum en de buste een jaar later aan het Louvre.

Waarschijnlijk was Benedetto da Maiano alleen verantwoordelijk voor het hoofd van het model en liet hij het lichaam, dat verhoudingsgewijs te klein is uitgevoerd, aan zijn assistenten over. Hij besteedde veel aandacht aan de gelaatstrekken van Filippo Strozzi, zo zijn een bultje naast zijn neus en de verdikking onder zijn linkeroog duidelijk weergegeven. In het marmeren eindresultaat legde de kunstenaar meer nadruk op de voorname en ernstige uitstraling van de bankier, die nu recht vooruit kijkt. De kleding, een borstrok met kraag en een overjas die met bont is afgezet, is met meer details weergegeven. De arabesken op de brokaten mouwen die vervormd worden door de plooien, zijn perfect zichtbaar.

De stijl van de beeldhouwer, die het voorbeeld van zijn leermeester Antonio Rossellino volgt, beweegt zich tussen naturalisme en idealisering, met duidelijke verwijzingen naar de Romeinse portretkunst. Zijn technische virtuositeit maakte hem tot een van de meest gewilde kunstenaars in Florence.

• Keith Christiansen en Stefan Weppelmann (red.) (2011). The Renaissance Portrait: From Donatello to Bellini. New York: Metropolitan Museum of Art. pp. 129-32

• (fr) informatie over het reliëf op de website van het Louvre. Geraadpleegd op 13 mei 2025.
• (de) informatie over het reliëf op de website van de Staatliche Museen zu Berlin. Geraadpleegd op 13 mei 2025.
• (en) Keith Christiansen en Stefan Weppelmann (red.), The Renaissance Portrait: From Donatello to Bellini. Geraadpleegd op 13 mei 2025.

Zie de categorie Filippo Strozzi the Elder by Benedetto da Maiano van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.