Burchtstraat (Nijmegen)

Burchtstraat
	De Burchtstraat met op de voorgrond de Grote Markt, 2014
Geografische informatie
Locatie	Nijmegen
Stadsdeel	Centrum
Begin	Grote Markt
Eind	Valkhof
Postcode	6511RA - 6511RK

De Burchtstraat is een weg in het centrum van de Nederlandse stad Nijmegen die van de Grote Markt naar het Valkhof (Kelfkensbos) loopt. Het is sinds het einde van de 19e eeuw een van de belangrijkste winkelstraten in het stadscentrum.

Aan de Burchtstraat staat het oude stadhuis, dat dateert uit de 16e eeuw. Ook zijn er nog steeds meerdere historische panden gelegen, hoewel een groot deel hiervan vooral sinds de Tweede Wereldoorlog is verdwenen.

Geschiedenis

De straat werd rond 1370 voor het eerst vermeld, maar is ouder. De naam van de straat verwijst naar de vroegere burcht op het Valkhof, die in 1796 grotendeels is afgebroken.

In de Romeinse tijd maakte wat nu de Burchtstraat is deel uit van de oost-westroute vanuit Colonia Ulpia Traiana (het huidige Xanten) richting de kust.^[1]

De straat gold lange tijd als een belangrijke verbinding tussen de burcht en de Stevenskerk. Het is ook de grens tussen de Benedenstad en de rest van de binnenstad, wat vaak "de Bovenstad" heet.

19e eeuw

Sinds 1880 ontwikkelde de Burchtstraat zich tot een winkelstraat en behoort ze tot de hoofdlooproute in het winkelcentrum.

De straat bestond oorspronkelijk uit twee delen: de Korte Burchtstraat, die van de Grote Markt tot de voormalige Lange Nieuwstraat (bij het stadhuis) liep, en de Lange Burchtstraat die vandaaruit naar het Valkhof liep. De Lange Burchtstraat was ongeveer 15 meter breed, de Korte Burchtstraat was met 10 meter wat smaller.

Tweede Wereldoorlog

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden beide straten zwaar getroffen bij het bombardement op 22 februari 1944 dat een aanzienlijk deel van de Nijmeegse binnenstad verwoestte. Aan de Lange Burchtstraat 24 stond voorheen het klooster Saint Louis, waar 8 zusters van de Sociëteit van Jezus, Maria en Josef (JMJ) en 22 van de 24 kleuters van de Montessorischool omkwamen.^[2] Ter nagedachtenis aan hen staat aan de Begraafplaats Daalseweg nu een kapelletje.

Wederopbouw

De twee straten zijn in 1950 in het kader van de Wederopbouw samengetrokken tot één geheel, kortweg de Burchtstraat genoemd. Daarbij is de straat ook overal ongeveer even breed gemaakt, behalve bij de plek waar vroeger een vestiging van kledingzaak Peek & Cloppenburg was.^[3]

Van de vooroorlogse bebouwing aan de Korte Burchtstraat is echter zo goed als niets bewaard gebleven. Ook de bebouwing aan de Lange Burchtstraat is grotendeels vernieuwd.

Aquarel (van Frederik Hendrik Ampt) met de (Korte) Burchtstraat in de richting van Kelfkensbos, gezien vanaf de Grote Markt, 1873. Op de achtergrond is ook de oude, in 1935 afgebroken eerste stadsschouwburg te zien
De Burchtstraat in 1885, met links in het midden de afslag naar de Lange Nieuwstraat
De Burchtstraat in 1890, hier weer gezien in de richting van het Kelfkensbos; rechts ook het Stadhuis
Grote Markt, zicht richting Burchtstraat, 2020
Burchtstraat 57
Reliëf van Jac Maris aan de gevel van Burchtstraat 3
Sculptuur van Toon Heijmans 'Al mot ik krupe....'