Coöperatieve Condensfabriek Friesland, afgekort CCF of ccFriesland, was een Friese zuivelfabriek gevestigd in Leeuwarden. De fabriek, opgericht in 1913, is uiteindelijk opgegaan in Friesland Dairy Foods.

Dertig verschillende zuivelcoöperaties uit Friesland^[1] richtten de Coöperatieve Condensfabriek Friesland in Leeuwarden op met het specifieke doel om gecondenseerde melk te produceren en verkopen. Het procedé van het indampen van melk tot gecondenseerde melk was in de tweede helft van de 19e eeuw uitgevonden en in 1856 gepatenteerd door de Amerikaan Gail Borden. Later in de negentiende eeuw begonnen ook de Nederlandse boeren zich te organiseren en richtten veelal kleinere zuivelcoöperaties op voor de centrale verwerking van de bederfelijke melk en om het afzetgebied te vergroten.

De oprichting van de Coöperatieve Condensfabriek Friesland was een van de eerste vormen van samenwerking van de tot dan toe zelfstandig opererende zuivelcoöperaties. Deze samenwerking was het uitvloeisel van een onderzoekscommissie voor de agrarische sector, die had geconcludeerd dat er een inrichting tot condensatie van ondermelk opgericht diende te worden.^[2] Deze zuivelfabriek was bedoeld voor de productie van gecondenseerde melk, de tijdelijke opslag van melk en als initiatief om het afzetgebied van melk nationaal en internationaal nog verder te vergroten. In de eerste jaren na de oprichting werden ze binnen Europa actief en vanaf de jaren 1920 ook buiten Europa, met name in het toenmalige Nederlands-Indië. Het aantal aangesloten zuivelcoöperaties bij de Coöperatieve Condensfabriek Friesland groeide met de jaren. Zo ging het rond 1939 om zo'n 68 coöperatieve zuivelfabrieken. Hierbij werd 65 miljoen kg melk verwerkt.^[3] Rond 1950 werd 72 liter melk verwerkt.

Markante initiatieven op internationaal niveau waren in het Verre Oosten de opening van een verkoopkantoor in Hongkong in 1936, de oprichting van Thailand Phranakorn Milk Industries in 1968 en in 1969 de samenwerking met het Vietnamese zuivelconcern Cosuvina. In Afrika werd in 1974 de West Africa Milk Company Ltd (WAMCO) opgericht, met een zuivelfabriek in Nigeria.^[4] Begin jaren 1960 werd de Groningse condensfabriek De Ommelanden gezamenlijk overgenomen door de Drentse zuivelcoöperatie DOMO en de Coöperatieve Condensfabriek Friesland.^[5] DOMO werd rond 1980 lid van Coöperatieve Condensfabriek Friesland, en fuseerde daarnaast in 1983 met Frico tot de coöperatie Noord-Nederland ('Frico/Domo'). Deze fuseerde in 1990 op haar beurt met Coöperatieve Condensfabriek Friesland tot de Friesland Frico Domo Coöperatie BA. Sinds 1995 bestaat de houdstermaatschappij Friesland Dairy Foods nv waarvan de coöperatie enig aandeelhouder is.