De Friese Meren
De Fryske Marren

Gemeente in Nederland
(Details) (Details)
Situering
Provincie	Friesland Friesland
COROP-gebied	Zuidwest-Friesland
Coördinaten	52° 56′ NB, 5° 42′ OL
Algemeen
Oppervlakte	549,10 km²
- land	351,29 km²
- water	197,81 km²
Inwoners (1 januari 2024)	51.928? (148 inw./km²)
Bestuurs­centrum	Joure
Belangrijke verkeersaders	, , E22,  ,  ,  ,  ,
Politiek
Burgemeester (lijst)	Klaas Agricola (CDA, wnd.)[1]
Zetels Gemeenteraad FNP CDA VVD Kleurrijk FM PvdA GroenLinks Burgerpartij DFM NCPN D66 FvD ChristenUnie	31 7 6 4 3 3 2 2 1 1 1 1
Economie
Gem. WOZ-waarde (2019)	€ 217.000
Overig
Postcode(s)	8461 - 8544, 8556 -8583
Netnummer(s)	0513, 0514, 0566
CBS-code	1940
CBS-wijkindeling	zie wijken en buurten
Website	defryskemarren.nl
Bevolkingspiramide (2023)
Portaal    Nederland

De Friese Meren (Fries en officieel: De Fryske Marren) is een gemeente in de Nederlandse provincie Friesland. Het gemeentehuis staat in Joure.

De gemeente is een fusie tussen Gaasterland-Sloten, Lemsterland, Skarsterlân en een gedeelte van Boornsterhem rond Terhorne. De gemeente telt ongeveer 51.928 inwoners, met het stadje Sloten en de grootste plaatsen Balk, Joure en Lemmer. Het wetgevingstraject liep vanaf medio 2011. In het najaar van 2012 is een wetsvoorstel ingediend (kamerstuk 33496 2012-2013). In 2013 is het voorstel door zowel Tweede als Eerste Kamer aangenomen.

De naam verwijst naar de Friese meren. De gemeente droeg vanaf de instelling op 1 januari 2014 officieel de naam De Friese Meren. De gemeenteraad heeft echter altijd de bevoegdheid om de naam van de gemeente te wijzigen. Gelijktijdig met de raadsverkiezingen werd een consultatie georganiseerd. Bewoners mochten zelf voorstellen indienen voor de gemeentenaam. Hierin koos 42,4% voor De Friese Meren, 41,6% voor de Friestalige variant (De Fryske Marren). Voorts werden er ook veel andere namen voorgesteld zoals 'Marrelân' (2,9%) en 'Sudergoa' (1,8%).

In het coalitieakkoord dat in november 2013 tussen FNP en CDA werd afgesloten, is echter opgenomen toch voor De Fryske Marren te kiezen, dus in weerwil van het resultaat van de peiling. De Friese regionalistische partij FNP werd bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2013 de grootste en maakte van een Friese naam een breekpunt in de coalitieonderhandelingen. Coalitiepartner CDA stemde bij deze onderhandelingen in met een toekomstige naamswijziging naar de Friese variant.

FNP verdedigt haar keuze met de stelling dat, als rekening wordt gehouden met eigen voorstellen van de bevolking in de namenpeiling, '53% voor een Friese naam gekozen had' en in het programma duidelijk aangegeven stond dat de partij voor een Friese naam was. Op 23 april 2014 nam de nieuwe raad met negentien stemmen voor en twaalf tegen het besluit dat de naam met ingang van 1 juli 2015 gewijzigd zou worden.^[2]

Bij de herindeling van de gemeente Boornsterhem werd Terhorne toegedeeld aan De Friese Meren. De plaatsen Haskerdijken en Nieuwebrug (beide Skarsterlân) zijn toegedeeld aan de gemeente Heerenveen. De gemeente De Friese Meren telt 51 officiële plaatsen (kernen). Sloten is de enige historische stad binnen de gemeentegrenzen.

Naast de officiële plaatsen bevinden zich in de gemeente de volgende buurtschappen:

De Friese Meren is de enige gemeente in Nederland waar de NCPN nog in de raad vertegenwoordigd is.

Een groot deel van de gemeente De Friese Meren ligt binnen het gebied van het Nationaal Landschap Zuidwest Friesland.

In de provincie Friesland zijn in veel gemeenten, waaronder de gemeente De Friese Meren, de Friese namen van de oppervlaktewateren de officiële namen.^[3] Een grote uitzondering is het IJsselmeer. De Nederlandse waternamen zijn afkomstig van de Topografische Dienst van Kadaster Geo-Informatie.^[4]

In de gemeente bevinden zich de volgende meren en poelen:

De Fluessen, Goëngarijpsterpoelen, Groote Brekken, De Holken, Koevordermeer, Langweerderwielen, Oudhof, Slotermeer, Sneekermeer en Tjeukemeer maken deel uit van de Friese meren.

Diverse kanalen, sloten en watergangen in de gemeente zijn:

Aangrenzende gemeenten
Súdwest-Fryslân Súdwest-Fryslân		Leeuwarden Leeuwarden		Heerenveen Heerenveen
				Weststellingwerf Weststellingwerf
Enkhuizen Enkhuizen (NH) (IJsselmeer)		Noordoostpolder Noordoostpolder (Fl)		Steenwijkerland Steenwijkerland (O)

In de gemeente zijn er een aantal rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten en oorlogsmonumenten, zie:

• Lijst van rijksmonumenten in De Friese Meren
• Lijst van gemeentelijke monumenten in De Friese Meren
• Lijst van oorlogsmonumenten in De Friese Meren

• Het Ir. D.F. Woudagemaal in Lemmer staat op de lijst van werelderfgoed van UNESCO.
• Rijksmonumenten top 3: Sloten (50 monumenten), Balk (33 monumenten) en Lemmer (29 monumenten).
• Rijsterbos bij Rijs te Gaasterland.
• Lemstersluis te Lemmer.

In de gemeente zijn diverse beelden, sculpturen en objecten geplaatst in de openbare ruimte, zie:

• Lijst van beelden in De Friese Meren

• Officiële website

Zie de categorie De Fryske Marren van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.