De Vlaren

Buurtschap in Nederland
Situering
Provincie	Friesland Friesland
Gemeente	Waadhoeke Waadhoeke
Coördinaten	53° 9′ NB, 5° 32′ OL
Overig
Postcode	8804
Woonplaats (BAG)	Tzum
Portaal    Nederland Friesland

De Vlaren (Fries: de Flearen of de Vlaeren) is een buurtschap in de Nederlandse gemeente Waadhoeke in de provincie Friesland. Het is gelegen ten noordwesten van Lollum en ten zuidwesten van Tzum. De bewoning van de buurtschap ligt aan de Lollumerweg als een cluster van los gelegen boerderijen nabij de Baymerleane, in de polder Vlaren, waarin ook de buurtschappen Laakwerd en Tolsum zijn gelegen. De polder is gelegen binnen het dorpsgebied van Tzum.

In 1511 werd de buurtschap De Vlaren vermeld als Flaeren, in 1640 als de Flaeren^[1] en in 1664 werd het als De Flaeren. De naam werd gebruikt om verschillende terpen aan te duiden. Rond 1700 spreekt men van twee plaatsen, Vlaaren en Klein Vlaaren, in 1852 van Vlaren en Klein Vlaren en in 1883 weer als één plaats, als De Vlaren. Twee van de terpen werden aangeduid als zijnde Sikkingaburen en Sidlum. Bij Sikkengaburen wordt er vanuit gegaan dat daarmee Klein-Vlaren mee bedoeld werd. Van Sidlum wordt om die reden als mogelijkheid aangenomen dat het de terp Grote Vlaren betreft.

De plaatsnaam zou verwijzen naar het feit dat moerassig laag land was, gelijk aan de duiding fladder of vledder. Dat de naam de meervoudsvorm zou zijn van het element vlier, als in de plant vlier (Sambucus) wordt minder waarschijnlijk geacht. Vlaren kwam als duiding vaker voor in Friesland. Zowel de kleine letter de als de hoofdletter De komen voor op kaarten en documenten.

Grote Vlaren (of Groot-Vlaren) was de grootste en hoogste terp van de plaats. Er is eveneens boerderij met de naam Groot-Vlaren (Fries: Greate Vlearen) in de buurtschap. De terp is rond 1875 afgegraven. In deze terp is een hurkgraf gevonden dat dateert uit circa 400 tot 200 voor de christelijke jaartelling. In 1983 werd er een Romeins beeldje van de god Mercurius gevonden in de Grote Vlaren. Het beeldje zou uit de periode 175 en 225 jaar na het begin van de christelijke jaartelling komen.

In de 70 hectare grote polder stonden in diverse poldermolens. Bij Tolsum stond de molen die aangeduid werd als 'Polder Vlaren', een spinnenkop uit de 19e eeuw die voor 1928 werd gesloopt. Bij de buurtschap De Vlaren zelf stond bij de boerderij Klein Vlaren (Fries: Klein Vlearen) een molen. De molen, eveneens een spinnenkop werd geduid als 'Polder 2' en in 1884 zou de molen verplaatst zijn voor de aanleg van een weg, maar of de verplaatsing inderdaad was gebeurd is niet bekend. In de nabijgelegen Zuiderpolder werd in 1905 een stoomgemaal geplaatst, mede daardoor raakte diverse molens in de buurt een functie kwijt. De Polder 2 werd rond 1906 afgebroken.