Felix Steiner | ||||
---|---|---|---|---|
Steiner in 1942
| ||||
Geboren | 23 mei 1896 Stallupönen, Oost-Pruisen, Pruisen, Duitse Keizerrijk | |||
Overleden | 12 mei 1966 München, Bondsrepubliek Duitsland | |||
Rustplaats | Friedhof am Perlacher Forst, München, Münchener Stadtkreis, Beieren, Duitsland: plot: 201-A-16[1] | |||
Land/zijde | Duitse Keizerrijk Weimarrepubliek nazi-Duitsland | |||
Onderdeel | Pruisische leger Deutsches Heer Vrijkorps Reichswehr Sturmabteilung Schutzstaffel Waffen-SS | |||
Dienstjaren | 1914 - 1945 | |||
Rang | SS-Obergruppenführer en Generaal in de Waffen-SS | |||
Eenheid | Infanterie-Regiment „von Boyen“ (5. Ostpreußisches) Nr. 41 16[2] maart 1914[3] Vrijkorps Oost-Pruisen 21 januari 1919 - Mei[3]/november[4] 1920 | |||
Bevel | Ausbildingsamtes/Ausbildingwesens 26 oktober 1934 - 16 maart 1935[5] III. Sturmbann/1.SS-Standarte 1 juni 1935 - 1 juli 1936[5] 5. SS-Panzer-Division Wiking 1 december 1940 - 1 mei 1943 III (Germaanse) SS Pantserkorps 1 mei 1943 - oktober 1944 (m. d. F. b.) 11e Leger 2 februari 1945 - 5 maart 1945[6] III (Germaanse) SS Pantserkorps 1 april 1945 - 3 mei 1945[7] Armee-Abteilung Steiner 21 april 1945 - 3 mei 1945[8] | |||
Slagen/oorlogen | Eerste Wereldoorlog
| |||
Onderscheidingen | Zie decoraties | |||
|
Felix Steiner (Stallupönen, 23 mei 1896 – München, 12 mei 1966) was een Duits officier en SS-Obergruppenführer (luitenant-generaal) en generaal in de Waffen-SS tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij voerde het commando over het Armee-Abteilung Steiner die tijdens de Slag om Berlijn in een tangbeweging vanaf het noorden de stad zou benaderen. Vanwege de verhouding van tien tegen een in de minderheid, maakte Steiner duidelijk dat hij niet de capaciteit had om een aanval uit te voeren.[9]
Hij droeg samen met Paul Hausser aanzienlijk bij aan de ontwikkeling en transformatie van de Waffen-SS in een strijdmacht bestaande uit vrijwilligers en dienstplichtigen uit zowel bezette als onbezette landen.[10]
Leven[3]
Op 23 mei 1896 werd Felix Steiner geboren in Stallupönen, Oost-Pruisen. Zijn vader was een leraar aan het gymnasium, die overleed in december 1916. Zijn moeder was Ammode-Marie Steiner (geboortenaam Rieck). Op 9 maart 1914 slaagde Steiner voor zijn Abitur.[2]
Hij meldde zich vrijwillig aan voor het Pruisische leger en werd geplaatst bij het Infanterie-Regiment „von Boyen“ (5. Ostpreußisches) Nr. 41.
Biografie
Na de Eerste Wereldoorlog sloot Steiner zich aan bij het Vrijkorps en later bij de Reichswehr. In 1933 was hij opgeklommen tot de rang van majoor. In 1935 werd hij lid van de SS. Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog, leidde hij een SS-regiment (de SS-Standarte Deutschland) tijdens de Poolse Veldtocht en de Slag om Frankrijk, waarbij zijn eenheid Walcheren binnenviel via de Sloedam. Na deze operaties werd hij door Reichsführer-SS Heinrich Himmler benoemd tot commandant van de pas opgerichte SS-Division Wiking. Deze divisie bestond uit niet-Duitse vrijwilligers uit Nederland, Vlaanderen en de Scandinavische landen en maakte zich met name in de Oekraïne aan oorlogsmisdaden schuldig (zoals de moord op 600 Joden in Sboriw).[11] Na een succesvolle periode als commandant van de Wiking-divisie, werd Steiner in 1943 bevorderd tot commandant van het III (Germaanse) SS Pantserkorps.
In januari 1945 werd Steiner opgeroepen om te helpen bij de verdediging van Duitsland tegen geallieerde en Sovjettroepen. Toen het Rode Leger onder leiding van Georgi Zjoekov op 21 april 1945 door de Duitse verdedigingslinie te Seelow brak, kreeg Steiner het directe bevel van Adolf Hitler om met de restanten van zijn legerkorps de noordelijke flank van de oprukkende Sovjets aan te vallen. Steiner overwoog het plan, maar besloot dat de uitvoering ervan onmogelijk was. Toen zijn mededeling de Führerbunker in Berlijn bereikte, werd Hitler razend en riep hij tijdens een stafvergadering dat de oorlog nu definitief verloren was.
Na de oorlog stond Steiner terecht tijdens de Processen van Neurenberg, maar werd vrijgesproken. Zijn laatste levensjaren besteedde hij aan het schrijven van zijn memoires en van diverse boeken over de oorlog. Steiner stierf op 12 mei 1966 aan een hartaanval[12].
Carrière
Steiner bekleedde verschillende rangen in zowel de Allgemeine-SS als Waffen-SS. De volgende tabel laat zien dat de bevorderingen niet synchroon liepen[13][14].
Datum | Deutsches Heer | Reichswehr | Polizei | Sturmabteilung | Allgemeine-SS | Waffen-SS |
---|---|---|---|---|---|---|
16 maart 1914[15][16] | Fahnenjunker | — | — | — | — | — |
1 juni 1914[15][16] | Gefreiter | — | — | — | — | — |
1 augustus 1914[15][16] | Fahnenjunker-Unteroffizier | — | — | — | — | — |
11 november 1914[15][16] (met Patent van 29 oktober 1914[16]) |
Fähnrich | — | — | — | — | — |
27 januari 1915[15][3][16] (zonder Patent[16]) |
Leutnant | — | — | — | — | — |
1917[16] | Patent van 23 juni 1913 verkregen |
— | — | — | — | — |
18 oktober 1918[15][3][16] | Oberleutnant | — | — | — | — | — |
1 april 1922[16] | — | RDA van 20 juni 1918 verkregen |
— | — | — | — |
1 december 1927[15][3][16] | — | Hauptmann | — | — | — | — |
25 november 1933[16] | — | Charakter als Major | — | — | — | — |
Januari 1934 | — | — | Major der Landespolizei | — | — | — |
1 januari 1934[15][3][16] | — | — | — | SA-Anwärter | — | — |
1 januari 1934[16] | — | — | — | SA-Mann | — | — |
1 januari 1934[16] | — | — | — | SA-Obertruppführer | — | — |
1 februari 1934[15][16] | — | — | — | SA-Sturmführer | — | — |
Oktober 1934[16] | — | — | — | AW-Standartenführer | — | — |
30 april 1935[16] (met ingang van 24 april 1935[17][15][3][16]) |
— | — | — | — | SS-Obersturmbannführer | — |
1 juni 1936[18][15][3][2] | — | — | — | — | SS-Standartenführer | — |
24 januari 1940[15][2] | — |
— | — | — |
SS-Oberführer | — |
9 november 1940[15][12][2] | — | — | — | — | SS-Brigadeführer | Generalmajor in de Waffen-SS |
1 januari 1942[15][12][2] | — | — | — | — | SS-Gruppenführer | Generalleutnant in de Waffen-SS |
1 juli 1943[15][12][2] | — | — | — | — | SS-Obergruppenführer | General in de Waffen-SS |
Lidmaatschapsnummers
Decoraties
Selectie:
- Ridderkruis van het IJzeren Kruis (nr.166)[19] op 15 augustus 1940 als SS-Oberführer en Commandant van de SS-Standarte “Deutschland” / “SS-Verfügungsdivision” / 18.Armee / Heeresgruppe B (als eerste officier van de Waffen-SS)[19][20][21][22][12]
- Ridderkruis van het IJzeren Kruis met Eikenloof (nr.159) op 23 december 1942 als SS-Gruppenführer en Generalleutnant in de Waffen-SS en Commandant van de SS-Panzer-Grenadier-Division “Wiking” / Heeresgruppe A[19][23][24][12][21]
- Ridderkruis van het IJzeren Kruis met Eikenloof en Zwaarden (nr.86) op 10 augustus 1944 als SS-Obergruppenführer en Generaal in de Waffen-SS en Bevelvoerend-generaal van het III.SS-Panzer-Korps[19][23][25][12][21]
- IJzeren Kruis 1914, 1e Klasse (3 november 1917[19][26][27]) en 2e klasse (9 oktober 1914[3][19][26][27])
- Gewondeninsigne 1918 in zwart[19][26] en zilver[14]
- Herhalingsgesp bij IJzeren Kruis 1939, 1e Klasse (26 oktober 1939[15][12]) en 2e Klasse (17 september 1939[15][12][2])
- Duitse Kruis in goud op 22 april 1942 als SS-Gruppenführer en Generalleutnant in de Waffen-SS / 5.SS-Division "Wiking"[19][28][15][12][2]
- Orde van het Vrijheidskruis (Finland), 1e Klasse met Borstster, Eikenloof en Zwaarden[14][23]op 6 juli 1943[15][19][2]
- Orde van het Vrijheidskruis (Finland), 1e Klasse met Eikenloof en Zwaarden[14]op 16 juni 1942[15][19]
- Hij werd op 1 augustus 1944 genoemd in het Wehrmachtsbericht.[14][19][15][29][2]
Afkorting
- (de) mit der Führung beauftragt (m. d. F. b.) - (vrije vertaling: met het leiderschap belast)
- (de) Fellgiebel, Walther-Peer. Die Träger des Ritterkreuzes des Eisernen Kreuzes 1939–1945 – Die Inhaber der höchsten Auszeichnung des Zweiten Weltkrieges aller Wehrmachtsteile. Friedberg, Duitsland: Podzun-Pallas. 2000, ISBN 978-3-7909-0284-6.
- (en) Beevor, Antony. Berlin: The Downfall 1945. Penguin Books. 2002, ISBN 0-670-88695-5.
- (de) Krätschmer, Ernst-Günther (1999). Die Ritterkreuzträger der Waffen-SS [The Knight's Cross Bearers of the Waffen-SS]. Coburg, Duitsland: Nation Europa Verlag. ISBN 978-3-920677-43-9.
- (de) Patzwall, Klaus D.; Scherzer, Veit. Das Deutsche Kreuz 1941 – 1945 Geschichte und Inhaber Band II. Norderstedt, Duitsland: Verlag Klaus D. Patzwall. 2001, ISBN 978-3-931533-45-8.
- (de) Schaulen, Fritjof. Eichenlaubträger 1940 – 1945 Zeitgeschichte in Farbe III Radusch – Zwernemann. Selent, Duitsland: Pour le Mérite. 2005, ISBN 978-3-932381-22-5.
- (de) Scherzer, Veit. Die Ritterkreuzträger 1939–1945 Die Inhaber des Ritterkreuzes des Eisernen Kreuzes 1939 von Heer, Luftwaffe, Kriegsmarine, Waffen-SS, Volkssturm sowie mit Deutschland verbündeter Streitkräfte nach den Unterlagen des Bundesarchives, Duitsland: Scherzers Miltaer-Verlag. 2007, ISBN 978-3-938845-17-2.
- (de) Thomas, Franz. Die Eichenlaubträger 1939–1945 Band 2: L–Z. Osnabrück, Duitsland: Biblio-Verlag. 1998, ISBN 978-3-7648-2300-9.
- (en) Williamson, Gordon. The SS: Hitler's Instrument of Terror: The Full Story From Street Fighters to the Waffen-SS - Motorbooks International. maart 1994, ISBN 0-87938-905-2, ISBN 978-0-87938-905-5.
- (en) Ziemke, Earl F (1969). Battle For Berlin: End Of The Third Reich, NY: Ballantine Books, Londen: Macdomald & Co.
- (en) Yerger, Mark C. (1999). Waffen-SS Commanders: The Army, Corps and Divisional Leaders of a Legend: Krüger to Zimmermann. Schiffer Military History, Atglen, PA, 263, 265. ISBN 9780764307690.
- (de) Die Wehrmachtberichte 1939-1945; Band 3 1.Januar 1944 bis 9.Mai 1945. Gesellschaft für und Bildung mbH, Köln (1989), p. 185. ISBN 3893400044.
- (de) Krätschmer, Ernst-Günther (2012). Die Ritterkreuzträger der Waffen-SS (PDF). Pour le Mérite-Verlag, p. 62. ISBN 9783942145145.
- (de) Schulz, Andreas, Dieter Zinke (2011). Die Generale der Waffen-SS und der Polizei Band 5 SCHL - T. Biblio Verlag, Bissendorf, 454, 455, 456, 458, 464, 465, 466, 467, 468. ISBN 3764832099.
- (de) Preradovisch von, Nikolaus (1985). Die Generale der Waffen-SS. Kurt Vowinckel-Verlag, Berg am See, p. 66. ISBN 9783921655412.
- (en) Bender, Roger James, Hugh Page Taylor (1971). Uniforms, Organization and History of the Waffen-SS Vol. 2 (PDF). R. James Bender Publishing, San Jose, Verenigde Staten, p. 23. ISBN 0912138033.
- ↑ (en) Find A Grave: Gen Felix Martin Julius Steiner. Geraadpleegd op 18 januari 2020.
- ↑ a b c d e f g h i j k Schulz 2011, p.455.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Yerger 1999, p.263.
- ↑ Schulz 2011, p.456.
- ↑ a b Schulz 2011, p.458.
- ↑ Schulz 2011, p.464-465.
- ↑ Schulz 2011, p.466.
- ↑ Schulz 2011, p.467.
- ↑ Schulz 2011, p.467-468.
- ↑ Bender 1971, p.23.
- ↑ Steiner, Felix Martin Julius
- ↑ a b c d e f g h i j Yerger 1999, p.265.
- ↑ (en) Eestileegion: SS-Obergruppenführer and Waffen-SS General Felix Steiner. Geraadpleegd op 18 januari 2020.
- ↑ a b c d e (de) Ritterkreuztraeger.info: SS-Obergruppenführer Felix Steiner. Geraadpleegd op 18 januari 2020. Gearchiveerd op 21 januari 2022.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w Tixier 2019, p.SS OGRUF STEINER.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Schulz 2011, p.454.
- ↑ a b (de) Dienstaltersliste der Schutzstaffel der NSDAP van 01.07.1935. p.16-17. Gezien op 3 jan. 2016.
- ↑ (de) Dienstaltersliste der Schutzstaffel der NSDAP van 01.12.1936. p.22-23. Gezien op 3 jan. 2016.
- ↑ a b c d e f g h i j k TRACESOFWAR: Steiner, Felix Martin Julius. Geraadpleegd op 18 januari 2020.
- ↑ Fellgiebel 2000, p. 409, 505.
- ↑ a b c Krätschmer 2012, p.62.
- ↑ Volgens Scherzer als commandant van de SS-Standarte "Deutschland".
- ↑ a b c Scherzer 2007, p. 721.
- ↑ Fellgiebel 2000, p. 64.
- ↑ Fellgiebel 2000, p. 44.
- ↑ a b c Rangliste des Deutschen Reichsheeres, Mittler & Sohn Verlag, Berlin 1930, S. 146.
- ↑ a b Thomas 1998, p. 346.
- ↑ Patzwall and Scherzer 2007, p. 457.
- ↑ Die Wehrmachtberichte 1939-1945; Band 3 1989, p.185.