Fort Chabrol, Epernay
Onderdeel van de werelderfgoedinschrijving: Heuvels, huizen en wijnkelders van de Champagnestreek
Land	Frankrijk
Coördinaten	49° 5′ NB, 3° 96′ OL
UNESCO-regio	Europa en Noord-Amerika
Criteria	iii, iv, vi (Uitleg)
Inschrijvingsverloop
UNESCO-volgnr.	1465
Inschrijving	2015 (39e sessie)
Kaart
UNESCO-werelderfgoedlijst

Fort Chabrol is een onderzoekslaboratorium van het champagnehuis Moët & Chandon, sinds 1900^[1] gevestigd aan de avenue de Mardeuil 1 in Épernay. In het laboratorium werd wetenschappelijk onderzoek gedaan rond het enten van druivenrassen om een oplossing te vinden voor de schade van de druifluis (Phylloxera) in de wijngaard. Het maakt sinds 2015 deel uit van het UNESCO-werelderfgoed “Heuvels, huizen en kelders van de Champagne”.^[2]

Een boekhoudkunding tijdschrijft van het huis Chandon et Cie vermeldt in 1900 een ondernemer uit Agen met de naam Abel Chabrolle en een toespraak uit 1908 vermeld "Fort Chabrolle, genoemd naar de bouwer ervan, de heer Chabrolle".^[3]

Het gebouw werd in 1900 voltooid volgens de plannen van de architect Henri Piquart.^[1] De voorgevel wordt onderbroken door drie uitstekende paviljoens. Twee aan elk uiteinde en het derde is de centrale ingang. Aan de noordkant bevindt zich in het paviljoen het oenologisch laboratorium. De vleugel die het verbindt met het centrale paviljoen werd gebruikt voor het enten. De zuidvleugel is de oude warme ruimte die voorafgaat aan het zuidelijke paviljoen, dat een serre is. De drie paviljoens weerspiegelen elk hun functie dankzij de gebruikte materialen (metaal en glas voor de serre) of dankzij de organisatie van de openingen in de gevel (een monumentale boogdeur met balkon voor het centrale paviljoen, ongetwijfeld administratief, en drie dubbele traveeën voor het noordelijke paviljoen, bestemd voor onderzoek). Het exterieur is in harmonie met het interieur. De bloemetjes die de bakstenen bogen afwerken, passen goed bij de decoratieve lampenarmen in de binnenkamers. Ook de nokpunten van de paviljoens zijn bewerkt.

Het gebouw werd gebruikt als wijnbouw- en oenologisch onderzoeksinstituut van Moët & Chandon en werd opgericht door de twee broers Raoul en Gaston Chandon de Briailles.^[3] Het gebouw gaf ook onderdak aan de eerste “Praktische Wijnbouwschool”. Generaties jonge mensen werden opgeleid tot het begin van jaren 80 in de 20e eeuw werden daar nog steeds de diploma's toegekend.^[3]

Het is een plek waar wetenschappelijk onderzoek werd gedaan: enten om de schade van de druifluis te bestrijden en deze nieuwe techniek over te dragen aan wijnbouwers in de Champagne. Fort Chabrol zorgde voor een revolutie in de Champagne en groeide geleidelijk uit tot het hart van de collectieve strijd tegen de druifluis. De wederopbouw van de wijnstokken van de hele Champagne verliep via deze instelling, waarin de energie van alle wijnbouwers en de champagnehuizen samenkwam. De onderzoekers van de school vormden samen met de wijnbouwers een soort 'heilige unie' om het insect te bestrijden.

Dankzij dit onderzoek konden de druivenrassen uit de Champagne worden geënt op Amerikaanse onderstammen, zodat al hun kenmerken behouden blijven. Dankzij het onderzoek in Fort Chabrol konden 115 hectare aan wijngaarden worden herplant tussen 1898 en 1911, en 211 hectare tussen 1911 en 1925.^[3]

Het gebouw staat sinds 2012 op de monumentenlijst van Frankrijk.^[1] Sinds 2015 maakt het deel uit van het UNESCO-werelderfgoed “Heuvels, huizen en kelders van de Champagne”.

Fort Chabrol opende uitzonderlijk haar deuren in mei 2020 en bijna 640 bezoekers maakten hiervan gebruik. Er werden verschillende workshops georganiseerd om de entmethoden uit te leggen. Het publiek kon ook de eerste portaaltractor uit 1947 ontdekken, die het begin markeerde van de mechanisatie in Champagne.^[4]

Landmeters hebben in de week van 3 tot en met 9 juni 2024 de exacte positie van het middelpunt van de Champagne-appelatie in de Marne berekend. Op 6 juni 2024 werd er onder auspiciën van de UNESCO-missie een stele opgericht op de precieze locatie van het middelpunt, dat zich bevindt vlak achter het gebouw van Fort Chabrol, maar binnen het domein.^[5]

Moët & Chandon presenteerde op 25 november 2012 in Fort Chabrol haar programma "Natura Nostra" voor het behoud van biodiversiteit. Het plan beoogt onder andere de aanplant van 100 km aan heggen, beschrijft hoe onderzoekers de wijnstokken geschikt willen maken voor klimaatverandering en waarom schapen machines in de wijngaard zullen vervangen.^[6]

Daarbij zal nauw worden samengewerkt met verschillende lokale belanghebbenden. In het hart van Fort Chabrol werden al 1.743 bomen geplant. Dit getal verwijst naar de oprichtingsdatum van het merk. De gekozen soortenrijkdom is erop gericht een ecosysteem te versterken dat bevorderlijk is voor de migratie van verschillende diersoorten op de locatie.^[7]

Zie de categorie Fort Chabrol van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.