Stad in België ![]() | |||
---|---|---|---|
Geografie | |||
Gewest | ![]() | ||
Provincie | ![]() | ||
Arrondissement | Nijvel | ||
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere |
73,73 km² (2023) 85,29% 7,33% 7,38% | ||
Coördinaten | 50° 43' NB, 4° 52' OL | ||
Bevolking (bron: Statbel) | |||
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid |
14.899 (01/01/2024) 48,75% 51,25% 202,07 inw./km² | ||
Leeftijdsopbouw – 0-17 jaar – 18-64 jaar – 65 jaar en ouder |
(01/01/2024) 20,36% 60,1% 19,54% | ||
Buitenlanders | 8,58% (01/01/2024) | ||
Politiek en bestuur | |||
Burgemeester | Jean-Luc Meurice (UC) | ||
Bestuur | UC | ||
Zetels UC J'M Ecolo |
23 14 5 4 | ||
Economie | |||
Gemiddeld inkomen | 23.152 euro/inw. (2022) | ||
Werkloosheidsgraad | 10,27% (jan. 2019) | ||
Overige informatie | |||
Postcode 1370 1370 1370 1370 1370 1370 1370 1370 1370 1370 |
Deelgemeente Geldenaken Dongelberg Jauchelette Lathuy Malen Opgeldenaken Petrem Sint-Jans-Geest Sint-Remigius-Geest Zittert-Lummen | ||
Zonenummer | 010 | ||
NIS-code | 25048 | ||
Politiezone | Jodoigne | ||
Hulpverleningszone | Waals-Brabant | ||
Website | www | ||
Detailkaart | |||
![]() | |||
ligging binnen de provincie Waals-Brabant | |||
|
Geldenaken (Frans: Jodoigne, Waals: Djodogne) is een stad in België. Ze ligt in de provincie Waals-Brabant, tussen Tienen en Perwez, aan de rivier de Grote Gete.
Een aantal gebouwen in Geldenaken hoort bij het beschermd erfgoed van België. De RAVeL 2, een landelijke fietsroute, komt door Geldenaken.
Geschiedenis
De stad Geldenaken werd voor 1217 door de Brabantse hertog Hendrik I binnen de gelijknamige heerlijkheid gesticht, die hij al sinds 1184 in zijn bezit had. Men neemt aan dat Geldenaken de onbekende stad was die in 1211 een stadsrecht gemodelleerd naar dat van Leuven kreeg.[1] Vervolgens ontwikkelde Geldenaken zich tot regionaal marktstadje.[2]
In 1568 vond de Slag bij Geldenaken plaats tussen Willem van Oranje en de Hertog van Alva. De hertog won en beëindigde hiermee Oranjes eerste invasie.
Kernen
Deelgemeenten
# | Naam | Opp. (km²) |
Inwoners (2020) |
Inwoners per km² |
NIS-code |
---|---|---|---|---|---|
1 | Geldenaken | 15,38 | 6.052 | 393 | 25048A |
2 | Opgeldenaken | 5,41 | 826 | 153 | 25048B |
3 | Jauchelette | 3,10 | 415 | 134 | 25048C |
4 | Dongelberg | 4,82 | 597 | 124 | 25048D |
5 | Lathuy | 6,88 | 767 | 111 | 25048E |
6 | Malen | 11,59 | 1.374 | 119 | 25048F |
7 | Sint-Remigius-Geest | 5,30 | 564 | 106 | 25048G |
8 | Zittert-Lummen | 6,23 | 1.158 | 186 | 25048H |
9 | Sint-Jans-Geest | 7,56 | 957 | 127 | 25048G |
10 | Petrem | 7,45 | 1.646 | 221 | 25048H |
Overige kernen
- In deelgemeente Malen (Frans: Mélin) liggen de gehuchten Sart-Mélin, Maison du Bois en Gobertange. In Gobertange wordt sinds vele eeuwen de beroemde kalkhoudende zandsteen ontgonnen.[3]
- Sint-Maria-Geest in deelgemeente Sint-Jans-Geest (Frans: Saint-Jean-Geest);
- Genville in Sint-Remigius-Geest (Frans: Saint-Remy-Geest);
- Brocui in Lathuy
- Zétrud en Lumay in Zittert-Lummen (Frans: Zétrud-Lumay));
- Molembais-Saint-Josse in Geldenaken (Frans: Jodoigne)
- Piétremeau en Herbais in Petrem (Frans: Piétrain).
Bezienswaardigheden

- Het Château du Bordia is een bouwwerk in eclectische stijl van 1875, aan de stijloever van de Grote Gete/
- Het Château Pastur, op de plaats waar in 1220 een burcht werd gebouwd die verwoest werd tijdens de godsdiensttwisten in 1568. Omstreeks 1620 werd een nieuw verblijf gebouwd en in 1730 kreeg het zijn huidige uiterlijk.
- Het Château des Cailloux is een neorenaissancekasteel van 1881-1883.
- Het Château Gobert werd in 1792 in Lodewijk XVI-stijl gebouwd.
- Het Château de l'Ardoiserie is gelegen op een voormalig domein. Het huidige kasteel kwam eind 19e eeuw tot stand.
- Het Stadhuis van Jodoigne is een bouwwerk van 1730, uitgevoerd in Gobertangesteen.
- Enkele restanten van de stadsommuring.
- De Sint-Lambertuskerk (Église Saint-Lambert) is een neoclassicistisch kerkgebouw van 1861-1862 met een 18e-eeuwse toren waarvan de onderste geleding in Gobertangesteen is uitgevoerd.
- De Onze-Lieve-Vrouwekerk (Chapelle Notre-Dame du Marché) werd in 1353 gewijd en na een brand van 1632 hersteld. Hij heeft een gedraaide torenspits.
- De Sint-Medarduskerk (Église Saint-Médard) is een romaans-gotisch kerkgebouw dat al in de 12e eeuw bestond en in de 13e eeuw een kapittelkerk werd. In de loop der eeuwen vonden diverse wijzigingen plaats.
- De Grand Moulin is een turbinemolen op de Grote Gete.
Natuur en landschap
Jodoigne ligt aan de Grote Gete. De hoogte aan het Grand' Place bedraagt 82 meter.
Demografische ontwikkeling
Demografische evolutie voor de fusie

- Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen, 1976= inwoneraantal op 31 december
Demografische evolutie van de fusiegemeente
Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

- Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden | ||
---|---|---|
jaar | Aantal[4] | Evolutie: 1992=index 100 |
1992 | 10.215 | 100,0 |
1993 | 10.442 | 102,2 |
1994 | 10.746 | 105,2 |
1995 | 10.922 | 106,9 |
1996 | 11.042 | 108,1 |
1997 | 11.114 | 108,8 |
1998 | 11.258 | 110,2 |
1999 | 11.354 | 111,2 |
2000 | 11.483 | 112,4 |
2001 | 11.564 | 113,2 |
2002 | 11.754 | 115,1 |
2003 | 11.814 | 115,7 |
2004 | 11.896 | 116,5 |
2005 | 12.193 | 119,4 |
2006 | 12.440 | 121,8 |
2007 | 12.644 | 123,8 |
2008 | 12.759 | 124,9 |
2009 | 12.943 | 126,7 |
2010 | 12.978 | 127,0 |
2011 | 13.241 | 129,6 |
2012 | 13.428 | 131,5 |
2013 | 13.614 | 133,3 |
2014 | 13.593 | 133,1 |
2015 | 13.728 | 134,4 |
2016 | 13.883 | 135,9 |
2017 | 14.005 | 137,1 |
2018 | 14.079 | 137,8 |
2019 | 14.123 | 138,3 |
2020 | 14.357 | 140,5 |
2021 | 14.309 | 140,1 |
2022 | 14.558 | 142,5 |
2023 | 14.789 | 144,8 |
2024 | 14.899 | 145,9 |
Politiek
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976
Partij | 10-10-1976[5] | 10-10-1982 | 9-10-1988 | 9-10-1994 | 8-10-2000 | 8-10-2006[6] | 14-10-2012[7] | 14-10-2018 | 13-10-2024 | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Stemmen / Zetels | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 21 | % | 21 | % | 23 | % | 23 | % | 23 | % | 23 | |
UCPA / PRL-PSCB / U.C.1 / LB2 | 51,52A | 11 | 47,81B | 10 | 47,631 | 10 | 52,921 | 13 | 57,751 | 14 | 56,81 | 15 | 64,191 | 16 | 57,711 | 14 | 60,932 | 15 | |
UCPA / PRL-PSCB / PSC1 / Psc+2 / cdH3 / J'MC | 12,51 | 2 | 14,752 | 3 | 12,042 | 2 | 12,543 | 2 | 23,77C | 5 | 23,23C | 5 | 26,26C | 6 | |||||
PS1 / J'MC | 42,61 | 8 | 39,21 | 8 | 33,331 | 7 | 25,341 | 5 | 18,921 | 4 | 19,991 | 4 | |||||||
Ecolo1/ Ecolo+2 | - | - | - | 5,161 | 0 | 9,691 | 1 | 10,671 | 2 | 12,041 | 2 | 19,061 | 4 | 12,812 | 2 | ||||
DIC | - | 10,44 | 1 | 6,55 | 0 | - | - | - | - | - | - | ||||||||
Anderen(*) | 5,88 | 0 | 2,55 | 0 | - | 1,83 | 0 | 1,6 | 0 | - | - | - | - | ||||||
Totaal stemmen | 6397 | 6724 | 6919 | 7498 | 7778 | 8796 | 9206 | 9521 | 9687 | ||||||||||
Opkomst % | 95,72 | 94,13 | 92,04 | 94,37 | 90,59 | 90,46 | 87,50 | ||||||||||||
Blanco en ongeldig % | 2,24 | 3,44 | 3,08 | 3,88 | 5,39 | 5,25 | 6,46 | 7,14 | 7,68 |
(*) 1976: NC (4,73%), PCB (1,15%) / 1982: AC (2%), UDRT (0,55%) / 1994: SUD (1,21%), IDEAL (0,62%) / 2000: VIVANT (1,6%)
De meerderheid wordt vet aangegeven. De grootste partij is in kleur.
Geboren
- Marc Wilmots, voetballer
- Hedy Scott, playboymodel
Foto's
-
Het kasteel Pastur
-
Het kasteel Pastur en de O.L.V.-kerk
-
De St-Médardkerk
-
De O.L.V.-kapel en het marktplein met gedraaide torenspits
-
De Grote Gete
-
Het dorp Mélin
Partnersteden
Nabijgelegen kernen
Lathuy, Jodoigne-Souveraine, Jauchelette, Huppaye, Molembais-Saint-Pierre, Piétrain, Saint-Jean-Geest, Sainte-Marie-Geest, Saint-Remy-Geest
Literatuur
- Robert Hanon de Louvet, Histoire de la ville de Jodoigne, Gembloux, Duculot, 1941, 2 dln., 946 p.
Externe link
- ↑ Raymond van Uytven, Standenprivilegies en -beden in Brabant onder Jan I (1290-1293), in: Revue belge de Philologie et d'Histoire, 1966, nr. 2, p. 420. Gearchiveerd op 21 juni 2023.
- ↑ Ed Taverne en Irmin Visser (redactie). Stedebouw: De geschiedenis van de stad in de Nederlanden van 1500 tot heden. Uitgeverij SUN, Amsterdam, 2004, ISBN 90 6168 401 3. Pagina 57
- ↑ Tordoir, Joseph (2019). La Pierre de Gobertange (Deuxième Edition, Revue, complétée et Actualisée). La Gobertange, une Pierre, des Hommes, ASBL. ISBN D/2019/14.758/01.
- ↑ https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK
- ↑ Belgische verkiezingsuitslagen. Gearchiveerd op 10 januari 2022.
- ↑ (fr) Élections 2006
- ↑ (fr) Élections 2012. Gearchiveerd op 5 maart 2016.