Henk van Os
Henk van Os (2014)
Persoonlijke gegevens
Volledige naam	Hendrik Willem van Os
Geboortedatum	28 februari 1938
Geboorteplaats	Harderwijk
Nationaliteit	Nederlandse
Wetenschappelijk werk
Vakgebied	Kunstgeschiedenis
Universiteit	Universiteit van Amsterdam
Soort hoogleraar	Cultuurgeschiedenis
Beroep	Kunsthistoricus
Dbnl-profiel

Hendrik Willem van Os (Harderwijk, 28 februari 1938) is een Nederlands kunsthistoricus. Hij was onder andere hoogleraar Kunst- en Cultuurgeschiedenis, directeur van het Rijksmuseum Amsterdam en televisiepresentator van kunstprogramma's.

Henk van Os studeerde kunstgeschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen, van welke universiteit zijn vader, Frederik van Os, gedurende twee perioden rector-magnificus was. Ook studeerde hij enige tijd in Rome. In 1969 promoveerde hij in Groningen; vijf jaar later werd hij er hoogleraar Kunst- en Cultuurgeschiedenis. Tussen 1984 en 1989 was hij tevens decaan van de Letterenfaculteit in Groningen. Van 1989 tot 1996 was hij directeur van het Rijksmuseum Amsterdam, vervolgens werd hij universiteitshoogleraar Kunst en Samenleving aan de Universiteit van Amsterdam.

Van Os werd met name bij het grote publiek bekend door de presentatie van tv-programma's als Beeldenstorm van de AVRO en Museumschatten van de VARA, die tot doel hadden om kunst, met name schilderkunst, bij een groot publiek onder de aandacht te brengen.

Ook organiseerde hij buiten het Rijksmuseum verscheidene grote tentoonstellingen, onder meer in het Groninger Museum: "Ilja Repin, Het geheim van Rusland" in 2001-2002, het Mauritshuis in Den Haag: "Droom van Italië" in 2006, de Nieuwe Kerk in Amsterdam en Museum Catharijneconvent in Utrecht: de relieken tentoonstelling "Op weg naar de hemel" in 2000/2001 en de tentoonstelling "Franciscus" in 2016.

In 2012 verscheen een boek met brieven die Van Os schreef met zijn zoon Pieter. De brieven gaan over de drang tot godsdienst van vader Van Os.

Voor zijn werk ontving hij vele binnen- en buitenlandse onderscheidingen. Zo ontving hij de zeldzame Eremedaille voor Kunst en Wetenschap behorende bij de Huisorde van Oranje.^[1][2]

• met Wim Hazeu, De vreugden van kunstgeschiedenis. Baarn, De Prom, 1993
• De weg naar de hemel: reliekverering in de Middeleeuwen. Baarn, De Prom, 2000
• Nederlandse kunst in het Rijksmuseum, dl. 1 1400-1600. Zwolle, Waanders, 2000
• Beeldenstorm: naar keuze. Amsterdam University Press Salomé, 2002
• Zien is genoeg. Amsterdam, Balans, 2003 / 2005
• Moederlandse geschiedenis, 2005
• (met medewerking van Epco Runia), Droom van Italië. Den Haag, Mauritshuis / Zwolle, Waanders, 2006
• Augustinus op het strand. Amsterdam, Balans, 2008
• De ontdekking van Nederland: vier eeuwen landschap verbeeld door Hollandse meesters. Nai Uitgevers, 2008
• Jong in Groningen: kunst uit de periode 1945 - 1975. Groninger Museum, 2009
• Pioniers van de moderne kunst. In: tentoonstellingscatalogus Matisse tot Malevich. Pioniers van de moderne kunst uit de Hermitage, onder redactie van Albert Kostenevich, Hermitage, Amsterdam, 2010, pp. 13 - 19 (gastconservator: Henk van Os)
• Kijk nou eens. Balans, 2e druk, 2012 (Bijna een halve eeuw lang houdt Henk van Os in zijn reproductieverzameling een map "Curiosa" bij. Kunstwerken die te gek voor woorden zijn. Om ooit nog iets mee te doen.....)
• 'Kunst is leven, leven is kunst', in: Ernst Ludwig Kirchner. Paradijs in de bergen, Bussum, Uitgeverij Thoth / Singer Laren, 2015
• Heilige en onheilige families. Balans, 2015
• Kunstzinnig: verzamelde columns. Vereniging Rembrandt, 2017