Johan Bastiaan van Heutsz
Geboren	1 oktober 1882 Den Haag[1][2], Zuid-Holland, Nederland
Overleden	25 april 1945 Planegg, Beieren, nazi-Duitsland
Rustplaats	Waldfriedhof, München: rij 58, graf 5[1]
Land/zijde	nazi-Duitsland
Onderdeel	Schutzstaffel
Dienstjaren	1943- 1945
Rang	SS-Obersturmbannführer
Eenheid	5. SS-Panzer-Division Wiking
Slagen/oorlogen	Tweede Wereldoorlog Oostfront
Onderscheidingen	Zie decoraties
Ander werk	Arts
Portaal    Tweede Wereldoorlog

Johan Bastiaan van Heutsz (Den Haag, 1 oktober 1882 - Planegg, 25 april 1945), ook bekend als J.B. van Heutsz jr., was arts en tropengeneeskundige. Op latere leeftijd werd hij nationaalsocialist en als oorlogsarts bevorderd tot SS-Obersturmbannführer (luitenant-kolonel).

Van Heutsz was een zoon van Joannes Benedictus van Heutsz, gouverneur-generaal van Nederlands-Indië en diens echtgenote Maria Henriette van der Zwaan. Hij werd arts en tropengeneesheer en publiceerde als J.B. van Heutsz jr. geopolitieke beschouwingen.

In 1943 schreef hij als lid van de Nederlandsche SS aan de pro-Duitse burgemeester van Amsterdam Edward Voûte dat wat hem betreft het in 1935 opgerichte Generaal Van Heutsz-monument te Amsterdam-Zuid mocht worden vervangen.

In zijn boek Wiking door Rusland (1942)^[3] geeft hij een beschrijving over zijn oorlogservaring in de bezette gebieden van de Sovjet-Unie als 59-jarige waarnemer. Hij meldde zich aan bij de Waffen-SS en ging op eenenzestigjarige leeftijd (eind 1943) nog steeds als arts mee met de opmars door Zuid-Rusland. Doordat hij ervaring had als arts in de tropen werd hij onder meer ingezet bij de behandeling van malaria, die de militairen in dit gebied konden oplopen.

Van Heutsz werd bevorderd tot SS-Obersturmbannführer en kreeg in mei 1944 het IJzeren Kruis (1e Klasse) opgespeld, vermoedelijk wegens betoonde moed bij het uitbreken van zijn 5. SS-Panzer-Division Wiking uit de Sovjet-omsingeling (Kessel) te Tsjerkasy (Oekraïne). Ondanks zijn hoge leeftijd bleef Van Heutsz het werk aan het Oostfront en daarna in Beieren (Alpenfestung) doen.

Van Heutsz kwam op 25 april 1945 om in het Zuid-Duitse Planegg in de buurt van München. Hij ligt op het Waldfriedhof in München begraven^[1].

• Over de staatkundige oorzaken van den huidigen oorlog en de positie van Nederland in het conflict (1915) over de Eerste Wereldoorlog en de neutraliteit van Nederland.
• Politieke ontwikkeling en hervormingen in Oost-Azië en de positie van Indisch-Nederland in toekomstige conflicten (1917), W.L. & J. Brusse: 's-Gravenhage, 253 pp.
• Senator H. Colijn en de defensie van Indië in de Eerste Kamer der Staten-Generaal (1917), Boom Uitgevers, 40 p.
• Neêrlands toekomst en de worsteling tusschen mercantielkapitalistische exploitatie en volkssocialistische coördinatie, 1941, uitg. Zonneveld, 40 pp.
• Wiking in Rusland (1942), 54 pp.^[4]

• SS-Obersturmbannführer: mei 1944^[5]

• IJzeren Kruis 1939, 1e en 2e Klasse^[5]