Leo Baekeland
Leo Baekeland in 1916
Algemene informatie
Volledige naam	Leo Hendrik Baekeland
Geboren	14 november 1863 Gent, België
Overleden	23 februari 1944 Beacon (New York), Verenigde Staten van Amerika
Nationaliteit(en)	Belg
Beroep(en)	Chemicus Uitvinder
Bekend van	bakeliet
Portaal    Scheikunde

Leo Henricus Arthur Baekeland (Gent, 14 november 1863 – Beacon (New York), 23 februari 1944) was een Belgische chemicus die onder andere het Velox-fotopapier en het bakeliet heeft uitgevonden. Bakeliet was een goedkope, veelzijdige stof, en is het eerste synthetische polymeer ooit gemaakt. Baekeland heeft zijn patent op het Velox-fotopapier verkocht aan George Eastman van de Eastman Kodak Company.

Leo Baekeland is geboren in Gent als zoon van Carolus Ludovicus Baekeland, herbergier en schoenmaker, en van Rosalia Merchie. Na het lager onderwijs aan de stadsschool aan het Kramersplein heeft hij dankzij een studiebeurs middelbaar onderwijs genoten aan het Koninklijk Atheneum aan de Ottogracht. Al op 21-jarige leeftijd heeft hij zijn doctoraatsdiploma summa cum laude behaald aan de Gentse universiteit. Op 8 augustus 1889 is hij in Gent gehuwd met Céline Emilie Georgette Françoise Swarts, de dochter van Théodore Swarts, zijn professor.^[1] Geïnspireerd door de autobiografie van Benjamin Franklin is hij 1891 geëmigreerd naar de Verenigde Staten.

Baekeland heeft het bakeliet ontwikkeld om financiële redenen. Zijn eerste doel was om een vervangingsproduct voor het dure schellak te vinden. Andere chemici hadden reeds ontdekt dat veel van de natuurlijke vezels van de stof polymeren waren. Baekeland was begonnen met de reacties van fenol en formaldehyde te onderzoeken. Hij heeft eerst een oplosbare fenol-formaldehydevariant van asbest ontwikkeld, die nooit een succes is geworden. Daarna heeft hij geprobeerd een ander bindmiddel voor asbest te ontwikkelen, in plaats van het rubber dat destijds werd gebruikt. Door de controle van de druk en temperatuur die uitgeoefend werd op fenol en formaldehyde kon hij het bakeliet ontwikkelen, een fenolhars met de officiële naam polyoxybenzylmethyleenglycolanhydride. Op 7 december 1909 heeft Baekeland onder nummer 942699 het zogenaamde Heat and Pressure-patent voor het bakeliet ontvangen.

Door zijn uitvinding van het bakeliet is Baekeland multimiljonair geworden. Toen hij ouder werd, werd Baekeland alsmaar excentrieker en maakte hij vaak ruzie met zijn zoon over salaris en erfrechten. In 1939 heeft hij op aanraden van zijn zoon de Bakelite Corporation verkocht (in 1910 opgericht als de General Bakelite Company) aan de Union Carbide and Carbon Corporation. Na zijn pensioen is hij een soort van kluizenaar geworden die enkel eten uit blik at. Hij was ook geobsedeerd door het ontwikkelen van een tropische tuin op zijn landgoed in Florida. In 1944 is hij gestorven in een sanatorium aan een hersenbloeding.

• Leo Baekeland is in 2005 op de 32e plaats geëindigd in de Vlaamse versie van De Grootste Belg.

• Joris MERCELIS, Beyond Bakelite. Leo Baekeland and the Business of Science and Invention, 2020. ISBN 9780262538695
• Bart D'HONDT, Van Andriesschool tot Zondernaamstraat. Gids door 150 jaar liberaal leven te Gent, Gent, Liberaal Archief / Snoeck, 2014, p. 129

• Amsterdam Bakelite Collection
• Baekeland op UGentmemorie
• Biografie van Leo Baekeland (p.130) op de website van Liberas

Zie de categorie Leo Hendrik Baekeland van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.