De Bewindspersoon, belast met Koninkrijksrelaties beheert in Nederland de portefeuille Koninkrijksrelaties van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Met Koninkrijksrelaties worden de relaties tussen de vier landen van het Koninkrijk bedoeld, namelijk Nederland, Aruba, Curaçao en Sint Maarten.
Vóór 1945 bestond er een apart ministerie van Koloniën, een van de belangrijke ministeries in de Nederlandse overheid, dat steeds een eigen minister van Koloniën had.
Van 1945 tot 1951 was er een minister van Overzeese Gebiedsdelen, en van 1951 tot 1957 een minister van Overzeese Rijksdelen. Tussen 1949 en 1952 behoorden "Uniezaken" (zaken betreffende de Nederlands-Indonesische Unie) ook hiertoe. Van 1957 tot 1959 was er een minister van Zaken Overzee.
In 1959 werd overgegaan op een ander systeem. De portefeuille Coördinatie van aangelegenheden Suriname en de Nederlandse Antillen betreffend werd - als tweede aandachtsgebied - toegevoegd aan die van een van de ministers. Zo zijn in de jaren na 1959 ministers van Sociale zaken, Justitie en Defensie coördinerend bewindsman geweest. Na de onafhankelijkheidsverklaring van Suriname in 1975 werd de portefeuille hernoemd in Coördinatie van aangelegenheden de Nederlandse Antillen betreffend. Na de toekenning van de aparte status aan Aruba in 1986 werd de naam wederom gewijzigd, nu in Coördinatie van aangelegenheden de Nederlandse Antillen en Aruba betreffend.
In 1998 werd de naam van het aandachtsgebied gewijzigd in Koninkrijksrelaties. De portefeuille werd ondergebracht bij het ministerie van Binnenlandse Zaken, dat de naam ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) kreeg. Van 1998 tot 2003 was de minister van BZK ook coördinerend bewindspersoon voor Koninkrijksrelaties.
In 2003 werd op het ministerie een tweede bewindspersoon aangesteld, met de titel minister zonder portefeuille, belast met Bestuurlijke Vernieuwing en Koninkrijksrelaties. In 2007 verviel de positie van deze tweede bewindspersoon; Koninkrijksrelaties werd weer een direct aandachtsgebied van de minister van BZK.
Bij het aantreden van het kabinet-Rutte III werd de portefeuille Koninkrijkszaken toegewezen aan een staatssecretaris op het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
Van 1806 tot nu hebben onderstaande personen de opeenvolgende ambten in Nederland vervuld:
Bewindslieden sinds 1848
Onder koning Willem II 1840-1848
- Minister van Koloniën
- Julius Constantijn Rijk, a.i. van 25 maart 1848 tot 21 november 1848
- Jean Chrétien Baud, van 1 januari 1842 tot 25 maart 1848
- Minister van Marine en Koloniën
- Jean Chrétien Baud, van 10 augustus 1840 tot 1 januari 1842
Onder koning Willem I 1815-1840
- Minister van Koloniën
- Jean Chrétien Baud, a.i. van 1 januari 1840 tot 10 augustus 1840
- Johannes van den Bosch, van 30 mei 1834 tot 1 januari 1840
- Arnoldus Brocx, a.i. van 1 januari 1834 tot 30 mei 1834
- Minister van Nationale Nijverheid en Koloniën
- Gerard George Clifford, a.i. van 1 oktober 1831 tot 1 januari 1834
- Directeur-generaal van Waterstaat, Nationale Nijverheid en Koloniën
- Gerard George Clifford, a.i. van 4 oktober 1830 tot 1 oktober 1831
- Minister van Waterstaat, Nationale Nijverheid en Koloniën
- Pierre Louis Joseph Servais van Gobbelschroy, van 1 januari 1830 tot 4 oktober 1830
- Minister van Marine en Koloniën
- Jacques Jean Quarles van Ufford, a.i. van 1 oktober 1829 tot 1 januari 1830
- Cornelis Theodorus Elout, van 5 april 1825 tot 1 oktober 1829
- Minister van Nationale Nijverheid en Koloniën
- Cornelis Theodorus Elout, van 30 maart 1824 tot 5 april 1825
- Minister van Publiek Onderwijs, Nationale Nijverheid en Koloniën
- Anton Reinhard Falck, van 19 maart 1818 tot 30 maart 1824
- Directeur-generaal van Koophandel en Koloniën
- Johannes Goldberg, a.i. van 16 september 1815 tot 19 maart 1818
Onder soeverein vorst Willem 1813-1815
- Secretaris-generaal van Koophandel en Koloniën
- Johannes Goldberg, a.i. van 2 december 1814 tot 16 september 1815
- Joan Cornelis van der Hoop, a.i. van 29 juli 1814 tot 14 september 1814
- Secretaris van staat voor Koophandel en Koloniën
- Godert Alexander Gerard Philip van der Capellen, van 6 april 1814 tot 29 juli 1814
Onder koning Lodewijk Napoleon 1806-1810
- Minister van Marine en Koloniën:
- Paulus van der Heim, van 8 januari 1808 tot 1 januari 1811
- Minister van Indië en Koophandel
- Jacob Jan Cambier, van 10 juli 1807 tot 8 januari 1808
- Paulus van der Heim, van 29 juni 1806 tot 10 december 1807
Bronnen
- De informatie op deze pagina, of een eerdere versie daarvan, is geheel of gedeeltelijk afkomstig van www.parlement.com. Overname was tot 1 februari 2016 toegestaan met bronvermelding.
Noten
- ↑ Van 1 november 2019 tot 14 april 2020 Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.