Ovenvogels
Vale stekelstaart in Horto Florestal in de stad São Paulo (Cranioleuca pallida)
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Aves (Vogels) Orde: Passeriformes (Zangvogels) Onderorde: Suboscines (Schreeuwvogels)
Familie
Furnariidae Gray, 1840
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Ovenvogels op Wikispecies
Portaal    Biologie Vogels

Ovenvogels (Furnariidae) zijn een familie van vogels uit de orde zangvogels. Ze danken de naam aan de vorm van het nest dat lijkt op een oven.

De soorten uit deze familie ovenvogels (Furnariidae) zijn kleine tot middelgrote vogels, van 9 tot 35 centimeter in lengte. Het verenkleed is meestal bruin met lichtere onderdelen. De lichaamslengte bedraagt 15 tot 25 cm.

Sommige soorten eten insecten, terwijl andere soorten zaden eten.

Een legsel bestaat meestal uit 3 tot 5, soms 9 witte eieren, die meestal 15 tot 20 dagen worden bebroed. De jongen verlaten het nest na nog eens 13 tot 18 dagen.

Deze vogels komen voor Midden- en Zuid-Amerika. (De in Noord-Amerika voorkomende ovenvogel (Seiurus aurocapilla) is geen vertegenwoordiger van deze familie. Deze Noord-Amerikaanse ovenvogel is een oscine zangvogel uit de familie Parulidae.)

De Midden- en Zuid-Amerikaanse ovenvogels leven in onderling zeer verschillende leefgebieden, zowel in boomkruinen als op de bosbodem. Soorten uit deze familie zijn vaak uitgesproken habitatspecialisten. Er zijn soorten die voorkomen in stadsparken, in het regenwoud van het Amazonegebied en schrale gebieden hoog in de Andes, waar soorten uit het geslacht Geositta (holengravers) voorkomen. Ook de soorten uit het geslacht Cinclodes (wipstaarten) zijn aangepast aan open landschappen rond beken en rivieren in de Andes en aan rotskusten.

Deze familie is de grootste van de clade Furnarii van de suboscine zangvogels waartoe ook de Thamnophilidae (mierklauwieren), Formicariidae (miervogels), Grallariidae (mierpitta's), Conopophagidae (muggeneters), Rhinocryptidae (tapaculo's) en Melanopareiidae (maansluipers) behoren. De familie telt 70 geslachten en circa 320 soorten.

Lijst van geslachten naar subfamilie en geslachtengroep (tribus):^[1][2][3]

Familie Furnariidae

• Subfamilie Sclerurinae
  • • Geslacht Geositta (11 soorten holengravers)
    • Geslacht Sclerurus (7 soorten bladkrabbers)
• Subfamilie Dendrocolaptinae
  • Tribus Sittasomini (11 soorten muisspechten in 4 geslachten)
  • Tribus Dendrocolaptini (49 soorten muisspechten in 12 geslachten)
• Subfamilie Furnariinae
  • • Geslacht Xenops (5 soorten xenopsen)
    • Geslacht Berlepschia (1 soort: palmkruiper)
  • Tribus Pygarchichini
    • Geslacht Microxenops (1 soort: roodstaartxenops)
    • Geslacht Ochetorhynchus (4 soorten kruipers)
    • Geslacht Pygarrhichas (1 soort: witkeelboomjager)
  • Tribus Furnariini
    • Geslacht Cinclodes (15 soorten wipstaarten)
    • Geslacht Furnarius (8 soorten ovenvogels)
    • Geslacht Geocerthia (1 soort: gestreepte aardkruiper)
    • Geslacht Limnornis (1 soort: kromsnavelrietkruiper)
    • Geslacht Lochmias (1 soort: beekstekelstaart)
    • Geslacht Phleocryptes (1 soort: rietzangerstekelstaart)
    • Geslacht Premnornis (1 soort: roestvleugelboomloper)
    • Geslacht Pseudocolaptes (3 soorten pluimoren)
    • Geslacht Tarphonomus (2 soorten aardkruipers)
    • Geslacht Upucerthia (4 soorten aardkruipers)
  • Tribus Philydorini
    • Geslacht Anabacerthia (5 soorten bladspeurders)
    • Geslacht Anabazenops (2 soorten bladspeurders)
    • Geslacht Ancistrops (1 soort: haakbekbladspeurder)
    • Geslacht Automolus (11 soorten bladspeurders)
    • Geslacht Cichlocolaptes (2 soorten boomjagers)
    • Geslacht Clibanornis (5 soorten bladspeurders)
    • Geslacht Dendroma (2 soorten bladspeurders)
    • Geslacht Heliobletus (1 soort: priemsnavelxenops)
    • Geslacht Megaxenops (1 soort: reuzenxenops)
    • Geslacht Neophilydor (2 soorten bladspeurders)
    • Geslacht Philydor (3 soorten bladspeurders)
    • Geslacht Syndactyla (8 soorten bladspeurders)
    • Geslacht Thripadectes (7 soorten boomjagers)
  • Tribis Synallaxini
    • Geslacht Acrobatornis (1 soort: acrobaatje)
    • Geslacht Anumbius (1 soort: sprokkelaar)
    • Geslacht Aphrastura (2 soorten rayadito's)
    • Geslacht Asthenes (29 soorten canastero's/distelstaarten)
    • Geslacht Certhiaxis (2 soorten stekelstaarten)
    • Geslacht Coryphistera (1 soort: leeuwerikstruikloper)
    • Geslacht Cranioleuca (20 soorten stekelstaarten)
    • Geslacht Hellmayrea (1 soort: witbrauwstekelstaart)
    • Geslacht Leptasthenura (9 soorten meesstekelstaarten)
    • Geslacht Limnoctites (2 soorten rietkruipers)
    • Geslacht Margarornis (4 soorten boomlopers)
    • Geslacht Mazaria (1 soort: witbuikstekelstaart)
    • Geslacht Metopothrix (1 soort: oranje pluchekruin)
    • Geslacht Phacellodomus (10 soorten stekelkruinen)
    • Geslacht Premnoplex (2 soorten boomlopers)
    • Geslacht Pseudasthenes (4 soorten canastero's)
    • Geslacht Pseudoseisura (4 soorten cachalotes)
    • Geslacht Roraimia (1 soort: roraimaboomloper)
    • Geslacht Schoeniophylax (1 soort: witwangstekelstaart)
    • Geslacht Siptornis (1 soort: brilstekelstaart)
    • Geslacht Spartonoica (1 soort: dwergstekelstaart)
    • Geslacht Sylviorthorhynchus (2 soorten: nandoesluiper en bruine meesstekelstaart)
    • Geslacht Synallaxis (37 soorten stekelstaarten)
    • Geslacht Thripophaga (5 soorten canastero's/stekelstaarten)
    • Geslacht Xenerpestes (2 soorten grijsstaarten)

Het volgende cladogram geeft de taxonomische relaties weer tussen de geslachtengroepen binnen deze familie.