Pietro Citati (Florence, 20 februari 1930 – Roccamare, 28 juli 2022)^[1] was een vooraanstaand Italiaans literair criticus en schrijver, vooral van biografische werken.

Van 1973 tot 1988 was Citati literair criticus bij het dagblad Corriere della Sera, vanaf 1988 schrijft hij als zodanig voor la Repubblica

Citati schreef tal van geroemde, vaak kritische biografieën, veelal over schrijvers (Franz Kafka, Johann Wolfgang von Goethe, Katherine Mansfield), maar bijvoorbeeld ook over Alexander de Grote. Als biograaf wordt hij wel gerekend tot de belangrijkste van de moderne tijd. Voor zijn biografie van Lev Tolstoj (1983, Nederlands: Tolstoj; biografie) ontving hij de Premio Strega, de belangrijkste Italiaanse literaire prijs. Bij Citati lopen biografie en essay voortdurend in elkaar over. Zijn werken staan bekend als psychologisch diepgravend, literair subtiel, en worden vaak geprezen om de vernieuwende inzichten^[2].

Geprezen worden ook zijn memoires over zijn 35-jarige vriendschap met Italo Calvino.

In de eerste houding waarin we de jonge Tolstoj betrappen, kijkt hij in de spiegel. Hij staat voor het ondoordringbare glas, waar de onmogelijke ruimte van de weerspiegelingen huist: hij staart naar zijn koude blauwe ogen, zijn dichte wenkbrauwen, zijn snor die zijn mond overschaduwt, en de onelegante trekken die meer aan een boer of een pope doen denken dan aan een aristocraat. Of hij zit voor die andere spiegel, zijn dagboek, en met een mateloos genoegen blijft hij zijn gezicht, zijn gedachten en zijn gevoelens bestuderen, alles wat die mateloze afgrond van de geest naar de oppervlakte stuurt. Misschien is geen enkel mens ooit zo in de ban van zijn eigen persoonlijkheid geweest.

Pietro Citati, die op donderdag 28 juli op 92-jarige leeftijd stierf.

In de volgende alinea's analyseert Citati Tolstojs (vermeende) narcisme.

• Goethe 1970
• Il tè del cappellaio matto 1972
• Immagini di Alessandro Manzoni 1973
• Alessandro Magno 1974
• La primavera di Cosroe 1977
• I frantumi del mondo 1978
• Il velo nero, 1979
• Vita breve di Katherine Mansfield 1980
• I racconti dei gatti e delle scimmie 1981
• Il migliore dei mondi impossibili 1982
• Tolstoj 1983; Nederlands: Tolstoj; biografie
• Kafka, 1987
• Storia prima felice, poi dolentissima e funesta, 1989 (Prix Médicis)
• La colomba pugnalata 1995
• La luce della notte, 1996
• Il Male Assoluto, Milano, 2000
• La mente colorata 2002
• Israele e l'Islam. Le scintille di Dio, 2003
• La civiltà letteraria europea da Omero a Nabokov, 2005
• La morte della farfalla 2006
• La malattia dell'infinito 2008
• Leopardi, 2010

• (it) Profiel