 Filosofie of wijsbegeerte is het verlangen en streven naar kennis en wijsheid. In het Grieks is het woord filosofia (Grieks: φιλοσοφία) een samenstelling van de woorden voor liefde (φιλειν = houden van, φιλος = vriend, φιλια = vriendschap) en voor wijsheid (σοφία = wijsheid). Een beoefenaar van filosofie wordt een filosoof of wijsgeer genoemd. Over de gehele wereld hebben mensen stelselmatig dezelfde vragen gesteld, en voortbordurend op elkaars werk filosofische tradities geschapen. In de oudheid omvatte filosofie het geheel van de wetenschappen. In de laatste eeuwen zijn vele gebieden waar filosofie zich traditioneel mee bezighield toevertrouwd aan specialistische wetenschappen. Zo werd de studie van de sterren astronomie, de studie van de natuur werd fysica, scheikunde en biologie en de studie van de menselijke natuur werd het terrein van de psychologie, neurologie en de psychiatrie. Een eigen onderwerp heeft de filosofie dus niet, of het zouden de metafysica en de kennistheorie moeten zijn. Wat in ieder geval wel eigen is aan de filosofie is haar werkwijze en vraagstelling.
Filosofie kan ruwweg ingedeeld worden naar geografische en culturele regio's. De term "filosofie" in een Europese of Amerikaanse academische context verwijst in het algemeen naar de filosofische tradities van de westerse beschaving, soms ook de westerse filosofie genoemd. In het westen wordt de term oosterse filosofie meestal gebruikt als omvattende term om de filosofische tradities van Azië en het oosten aan te duiden. Hieronder valt de filosofie die afkomstig is uit India en China. Het artikel Geschiedenis van de filosofie biedt een historisch overzicht van filosofische tradities in verschillende culturen. |
Filosofie op Wikipedia
 Etalage-artikelen | ||||||||||||
Nieuwe artikelen13-06-19 Helden van de geest - 12-06-19 Geschiedenis van de wijsbegeerte in Nederland (boekenserie) - 10-06-19 Gabriël Nuchelmans - 28-05-19 Filosofenpad (Kioto) - 21-05-19 Marinus Anthonie van Melle - 15-05-19 Dries van Melsen - 04-03-19 Cornelia Johanna de Vogel - 11-10-18 Geschiedenis van de wijsbegeerte in Nederland (tijdschrift) - 01-09-18 Andrew Pickering - 01-09-18 Martin Kusch - 22-07-18 Cees Struyker Boudier - 17-06-18 Magazyn voor de critische wijsgeerte - 05-06-18 Piet Verburg - 30-04-18 De mundi sensibilis atque intelligibilis forma et principiis - 24-04-18 John Deely - 26-03-18 Karl Korsch - 16-03-18 Philipp Mainländer - 09-03-18 J.J.P. van Boxtel - 27-02-18 Michiel Wielema - 05-02-18 Michael Franciscus Josephus Marlet - 24-10-17 Dominicus Gerbrandus Jelgersma - 07-10-17 World Congress of Philosophy - 07-10-17 Fédération Internationale des Sociétés de Philosophie | |||||||||||||
Uitgelicht Pragmatisme is een wetenschappelijke en een filosofische stroming gekenmerkt door de focus op het verbinden van de praktijk met de theorie, die volgens het pragmatisme niet los van elkaar staan. Het bekendst is wellicht hun pragmatische waarheidstheorie die stelt dat een opvatting waar is als het in de praktijk werkt. Waarheid wordt dus niet gedefinieerd aan de hand van een correspondentierelatie of coherentie, maar in termen van praktisch nut en maatschappelijk voordeel. Waarheid is zo iets dat niet vaststaat, maar mee evolueert met de inzichten van de maatschappij. Deze opvatting staat ook in nauw verband met het fallibilisme. In het pragmatisme wordt de mens als handelend wezen in het centrum gezet en waarbij handelen en denken in dienst staan van het oplossen van praktische problemen. Verdere kenmerken van het pragmatisme zijn een functionalistische en consequentialistische inslag. Als grondlegger van deze stroming wordt C.S. Peirce als grondlegger aangeduid. Verdere vertegenwoordigers waren William James, John Dewey en G.H. Mead. Hedendaagse vertegenwoordigers zijn Richard Rorty en Susan Haack. Over de grondlegger Peirce, een van de grondleggers van het pragmatisme is verder onder meer op te merken dat uitgerekend hij, ondanks het feit dat het pragmatisme na hem in de praktijk zich sterk als een empiristische (en dus antirationalistische) stroming heeft ontwikkeld, als vooraanstaand logicus te boek staat. Hij is bijvoorbeeld de uitvinder van de zgn. waarheidstabel, een manier om de klassieke logica in een buitengewoon korte, handige en makkelijk toegankelijke vorm weer te geven. Tegen het einde van zijn leven distantieerde hij zich dan ook van het pragmatisme en de term pragmaticism introduceerde. Deze tegenstelling tussen Peirce en bijvoorbeeld James, speelde vandaag nog door in de discussies tussen Rorty en Haack.
|
Dit kan beter[bewerk]
| ||||||||||||
Gewenste artikelenSamuel Alexander (en) - Oliva Sabuco de Nantes Barrera (es) - Bernard Bosanquet (en) - Catharine Trotter Cockburn (en) - Gerald Cohen (en) - Joshua Cohen (en) - Cyreense School (en) - Solomon Dodashvili (en) - Existentiële fenomenologie (en) - Emergentisme (en) - Foundationalisme (en) - Gewetensbezwaar/gewetensbezwaren/gewetensbezwaarde - David Gauthier (en) - Amy Gutmann (en) - Handeling (filosofie) (en) - Homo sacer (en) - Irrationalisme (de) - Joshua Knobe (en) - Lasthenia (en) - Lineaire logica (en) - Logisch atomisme (en) - Makrina - Damaris Cudworth Masham (en) - Naming and Necessity (en) - Dositej Obradović (en) - Onora O'Neill (en) - Ontotheologie (en) - Pleonexia (en) - Politiek Augustinisme (de?) - Charles Bernard Renouvier (en) - Romeinse filosofie - Roswitha von Gandersheim (en) - School van Efeze (en) - Subjectivisme (de) - Eric Voegelin (en) - Vrančić, Faust (en) - Gerda Walther (it) - | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
