Introductie

Maastricht is een oude stad, waarvan de geschiedenis teruggaat tot de Romeinse tijd. De lange geschiedenis weerspiegelt zich in het historische stadscentrum met meer dan 1600 rijksmonumenten, waaronder de oudste brug van Nederland, de oudste stadspoort en diverse romaanse en gotische kerken. Het bekendste plein is het Vrijthof, met onder andere de Sint-Servaasbasiliek. Deze is vernoemd naar Sint-Servaas, de beschermheilige van de stad. Maastricht heeft vooral het imago van een bourgondische stad, waar het goed winkelen en recreëren is. Dankzij de aanwezigheid van de Universiteit Maastricht en andere onderwijsinstellingen is het ook een studentenstad.

Lees verder: Maastricht

Uitgelicht

Het Plateau van Caestert is een plateau aan de westzijde van de rivier de Maas in het grensgebied van Nederlands Zuid-Limburg en de Belgische provincie Luik. Het plateau strekt zich uit van Maastricht tot aan het Luikse stadje Wezet (Frans: Visé) in België. Het Nederlandse gedeelte van dit plateau wordt meestal Sint Pietersberg genoemd. De naam Caestert wordt in verband gebracht met een legerplaats van Julius Caesar die zich nabij kasteel Caestert bevond.

Het plateau vormde vroeger van Maastricht tot aan Wezet één geheel, maar is in de loop der tijd doorsneden geraakt en is er een deel van afgegraven ten behoeve van de kalkwinning. Het Albertkanaal doorsnijdt het plateau tussen de Belgische plaatsen Kanne en Ternaaien (Frans: Lanaye) en trekt met de 60 meter diepe insnijding veel fieters en wandelaars. Op het Nederlands grondgebied heeft de ENCI-groeve een grote krater geslagen en op Belgisch grondgebied heeft men de groeve Marnebel bij Eben Emael en een groeve bij Wezet gegraven. D'n Observant is een heuvel van metersdikke onbruikbare deklagen die bij het graven van de ENCI-groeve vrijkwamen.

Uit de geschiedenis

Van de periode tussen de val van het Romeinse rijk en de Karolingische periode is zeer weinig opgetekend. Zeer waarschijnlijk is Maastricht permanent bewoond gebleven. Over de heilige bisschoppen die Maastricht die tijd telde, is daardoor ook weinig met zekerheid te zeggen. De bisschopszetel van Sint Servaas werd in de 8e eeuw door de laatste Maastrichtse bisschop Hubertus naar Luik verplaatst, nadat bisschop Lambertus er in 705 was vermoord. In 881 werd Maastricht door de Noormannen geplunderd. In 1204 verkreeg Brabant de overheidsrechten over Maastricht en verkreeg Maastricht haar Middeleeuwse stadsrechten. In de loop van de Middeleeuwen kwam Maastricht onder heerschappij van twee heersers: de hertog van Brabant en de prins-bisschop van Luik. Deze tweeherigheid van Maastricht zou blijven bestaan tot de Franse verovering in 1794. Bij eerdere veroveringen was de nieuwe machthebber steeds de rechtsopvolger van de Brabantse hertog.

Lees meer over de Geschiedenis van Maastricht

Belangrijke jaartallen

• 333: Bouw van het laat-Romeinse castellum van Maastricht.
• 384: Sint-Servaas, de eerste bisschop van Maastricht, overlijdt volgens de traditie te Maastricht (naamdag: 13 mei).
• 705: Lambertus, bisschop van Maastricht, wordt in Luik vermoord (naamdag: 17 september).
• 881: Maastricht wordt door de Noormannen geplunderd.
• 1204: Maastricht wordt een tweeherige stad.
• 1229: Begin van de bouw van de eerste stenen stadsmuur (daarvoor was er een aarden omwalling).
• 1576: De Spaanse Furie in Maastricht, muitende troepen plunderen de stad.
• 1579: Beleg van Maastricht (1579), Maastricht wordt door de Spanjaarden veroverd en geplunderd.
• 1632: Beleg van Maastricht (1632), stadhouder Frederik Hendrik verovert op zijn veldtocht langs de Maas Venlo, Roermond en Maastricht.
• 1673: Beleg van Maastricht (1673), Maastricht wordt veroverd door de 'zonnekoning' Lodewijk XIV en blijft tot 1678 Frans.
• 1748: Beleg van Maastricht (1748), Maastricht wordt opnieuw veroverd door de Fransen, die de Maquette van Maastricht laten bouwen.
• 1794: Beleg van Maastricht (1794), Maastricht wordt ingelijfd bij de Eerste Franse Republiek (tot 1814).
• 1830: Blokkade van Maastricht (1830-1833), Maastricht blijft na de Belgische Revolutie als enige Limburgse stad onder Nederlandse controle.
• 1836: Petrus (I) Regout richt een aardewerkfabriek op, de latere Sphinx-fabriek, het begin van de industrialisatie van Maastricht.
• 1920: Door annexatie van (delen van) buurgemeenten neemt de oppervlakte van de gemeente toe van 415 ha naar 3.500 ha.
• 1944: Bevrijding van Maastricht, Maastricht wordt als eerste Nederlandse stad bevrijd door de Amerikaans Old Hickorydivisie (13-14 september).
• 1970: Door een nieuwe annexatie neemt de oppervlakte toe met circa 2.500 en stijgt het inwonertal met circa 20.000 naar 112.500.
• 1992: Het Verdrag van Maastricht is het oprichtingsverdrag van de Europese Unie (7 februari).

Nieuwe artikelen

• 2024
  • Maart 2024: Recentoren | Nieuwstad (Maastricht)
  • Februari: Tweede stadsmuur van Maastricht
  • Januari: Eerste stadsmuur van Maastricht | Siculo-Arabisch kistje (Maastricht) | Jozef van Wissem
• 2023
  • Oktober: Hoeve Rome | La Grande Suisse | Villa Kanjel | Meerssenerweg | Heerderweg
  • Augustus: Het Goedje | Priorij Scharn
  • Juli: Marres (museum)
  • Maart: La Motterie | Karmelietessenklooster (Maastricht)
  • Februari: Grote Staat 5 | Lijst van schouten en schepenen in Maastricht
  • Januari: De Lanscroon en De Liebaert | Villa Maaszicht
• 2022
  • December: Piazza Céramique | Stoa (Maastricht)
  • November: La Fortezza | Toren van Siza | De Colonel
  • Oktober: Torenflat (Maastricht)
  • Augustus: Vleeshuis (Maastricht) | Lijst van stadsarchitecten van Maastricht | Herbenusstraat
  • Juli: Momus' Oudemannenhuis | Sint-Servatiusschool
  • Juni: Tongerseweg
  • Mei: Martinus van Heylerhoff
  • Februari: In den Ouden Vogelstruys | Henric van Veldekecollege | Stedelijk Lyceum Maastricht en voorgangers
  • Januari: Hotel Du Casque | Hotel Derlon Grand Hôtel du Lévrier et de l'Aigle Noir"| Maastricht School of Management
• 2021
  • November: Historische Encyclopedie Maastricht | Maastrichtsche Tram
  • Oktober: Scharnerweg | Heugemerweg | Akerstraat | Stenenwal (Maastricht)

Gewenste artikelen

Aldenhofpark | d'n Ingelse Hoof | Gemeenteflat | Schuilen in Maastricht | Standbeeld Minckeleers | Standbeeld Petrus Regout | Valentijn Klotz | Josua de Grave | Jan Brabant | Sluis 20 | Spoorbrug over de Brusselseweg | Het Bat | Sint Bernardusstraat | Ezelmarkt | De Bosquetplein | Grote Looiersstraat | Sint Pieterstraat | Papenstraat | Helmstraat | Van Hasseltkade | Batterijstraat | Bogaardenstraat | Capucijnenstraat | Hoogfrankrijk | Sint Hubertuslaan | Sint Lambertuslaan | Brusselseweg | Bosscherweg

Afbeelding van de dag

De Helpoort is een voormalige stadspoort in Maastricht. De poort dateert van 1229 en is daarmee de oudste nog bestaande stadspoort van Nederland.

Lees verder: Helpoort

Bezienswaardigheden in Maastricht

Historische pleinen en buurten

• Omgeving Vrijthof & Henric van Veldekeplein
• Onze Lieve Vrouweplein & Stokstraatkwartier
• Jekerkwartier
• Markt & Boschstraat
• Sphinxkwartier & Bassin
• Wyck & Céramique

Historische kerken en kloosters

• Romaanse kerken: Sint-Servaasbasiliek (met graf van Sint-Servaas & schatkamer) en Onze-Lieve-Vrouwebasiliek (met Sterre der Zee & schatkamer)
• Gotische parochiekerken: Sint-Janskerk (met 79m hoge toren) & Sint-Matthiaskerk
• Gotische kloosterkerken: Dominicanenkerk (thans boekhandel), Oude Minderbroederskerk (thans archief), De Beyart (ruïne)
• Kloosters: Kruisherenklooster (thans Kruisherenhotel), Faliezustersklooster, Bonnefantenklooster (thans Universiteit Maastricht)
• Moderne kerkgebouwen: Sint-Lambertuskerk, Koepelkerk

Kastelen en landhuizen

• Kasteelruïne Lichtenberg
• Kasteel Neercanne
• Kasteel Hoogenweerth
• Buitengoed Geul & Maas, met o.a. Kasteel Geusselt, La Grande Suisse, Kasteel Bethlehem, Kasteel Jerusalem, Kasteel Vaeshartelt, Kasteel Meerssenhoven, Kasteel Borgharen

Vestingwerken

• 1e middeleeuwse stadsmuur: Onze Lieve Vrouwewal, Jekertoren, Helpoort, Lang Grachtje en Klein Grachtje, Preekherengang
• 2e middeleeuwse stadsmuur: Pater Vincktoren, Nieuwenhofwal, Jezuïetenwal, Waterpoort De Reek
• Nieuwstadomsluiting: De Vijf Koppen, Haet ende Nijd
• Wycker stadsmuur: Wycker Waterpoort, Maaspunttoren, Recentoren
• Buitenwerken: Waldeckbastion, Linie van Du Moulin, Nieuwe Bossche Fronten, Fort Sint Pieter, Fort Willem I

Overige monumentale bouwwerken

• Sint Servaasbrug
• Dinghuis
• Stadhuis van Maastricht
• Hoofdwacht
• Herenhuizen: Hof van Slijpe, Hof van Tilly, Huis Soiron, Generaalshuis, Poort van Beusdael, Huis Rouffaer
• Hofjes: Sint-Martinushofje, Twaalf Apostelenhofje, Sint-Gillishospitaal
• Watermolens: Bisschopsmolen, Leeuwenmolen, Molen van Lombok, Molen van Dollaert

Musea

• Bonnefantenmuseum
• Centre Céramique (Maastricht Museum)
• Museumkelder Derlon
• Natuurhistorisch Museum

Natuur en ontspanning

• Sint-Pietersberg / Slavante
• Jekerdal
• Stadspark Maastricht
• Frontenpark

Lijsten en overzichten

• Maastricht van A tot Z
• Lijst van rijksmonumenten in Maastricht
• Lijst van gemeentelijke monumenten in Maastricht
• Lijst van kerken in Maastricht
• Lijst van beelden in Maastricht
• Lijst van Maastrichtenaren
• Lijst van bisschoppen van Maastricht
• Lijst van proosten van het Sint-Servaaskapittel te Maastricht
• Lijst van proosten van het Onze-Lieve-Vrouwekapittel te Maastricht
• Lijst van gouverneurs van Maastricht
• Lijst van gouverneurs en commissarissen van de Koning in Limburg
• Lijsten van burgemeesters van Maastricht, Amby, Borgharen, Heer, Itteren, Oud-Vroenhoven en Sint Pieter
• Lijst van schouten en schepenen in Maastricht
• Lijst van garnizoenscommandanten van Maastricht
• Scherprechters in Maastricht
• Scholasters van de kapittelschool van Sint-Servaas
• Lijst van rectores magnifici van de Universiteit Maastricht
• Lijst van stadsarchitecten van Maastricht
• Lijst van spelers van MVV Maastricht

Categorieboom