| F-105 Thunderchief | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Algemeen | ||||
| Rol | Jachtbommenwerper | |||
| Bemanning | 1 of 2 | |||
| Varianten | YF-105A, YF-105B, F-105B, JF-105B, RF-105B, F-105D, F-105F (2 zit), EF-105F, F-105G (2-zits) | |||
| Stukprijs | US$2.140.000 in 1960 | |||
| Status | ||||
| Eerste vlucht | 2 oktober 1955 | |||
| Aantal gebouwd | 833 | |||
| Gebruik | VS (1958-1984) | |||
| Afmetingen | ||||
| Lengte | 19,63 m | |||
| Hoogte | 5,99 m | |||
| Spanwijdte | 10,65 m | |||
| Vleugeloppervlak | 35,76 m² | |||
| Gewicht | ||||
| Leeggewicht | 12470 kg | |||
| Startgewicht | 16165 kg | |||
| Max. gewicht | 23834 kg | |||
| Krachtbron | ||||
| Motor(en) | 1× Pratt & Whitney J75-P-19W turbojet met naverbrander | |||
| Stuwkracht | (met naverbrander en waterinjectie) 118 kN | |||
| Prestaties | ||||
| Topsnelheid | (11000 m) 2,208 km/u | |||
| Klimsnelheid | 195 m/s | |||
| Vliegbereik | 3550 km | |||
| Actieradius | 1250 km | |||
| Dienstplafond | 14800 m | |||
| Bewapening | ||||
| Boordgeschut | 1× 20 mm M61 Vulcan kanonnen, 1028 kogels | |||
| Ophangpunten | 5 | |||
| Bommen | tot 1400 kg óf 3 nucleaire bommen | |||
| Raketten | AIM-9 Sidewinder, AGM-12 Bullpup | |||
| ||||
De Republic F-105 Thunderchief was een supersonisch jachtvliegtuig - bommenwerper dat door de luchtmacht van de Verenigde Staten onder meer werd ingezet tijdens de Vietnamoorlog. Het was de opvolger van de Republic F-84 Thunderstreak.
Vóór het ontwerp van dit toestel waren alle vliegtuigen als jager ontworpen en daarna aangepast voor een neventaak als bommenwerper. De F-105 was echter de eerste speciaal ontworpen en ontwikkelde supersonische tactische jachtbommenwerper in de USAF; het toestel werd hierdoor tevens het grootste eenpersoons en eenmotorige toestel. Het werd in de jaren 50 van de twintigste eeuw ontworpen door de firma Republic Aviation Corporation (RAC), in Farmingdale, Long Island, New York als 1 persoons jachtbommenwerper en als tweepersoons bommenwerper trainer.
In oktober 1955 vloog het eerste prototype van de 2 gebouwde YF-105A’s (bureaunr. 54-0098) met RAC testvlieger Russell Roth een 45 minuten durende test waarin het gemakkelijk de geluidsbarrière doorbrak. Deze YF-105A was een 1 persoons versie met rechte luchtinlaten, een bommenruim dat groter was dan dat van een B-17 Flying Fortress maar een beperkter tonnage bommen en slechts een Pratt & Whitney J57-P-25 motor zonder naverbrander. Dit toestel ging 2 maanden later verloren toen het landingsgestel tijdens rechterbocht bij een snelheid van 520 knopen en 6 G op 3 km hoogte spontaan openklapte. Enkele vliegbewegingen waarbij het toestel zwaar overbelast raakte volgden voordat de vlieger het weer in zijn macht had. Het toestel ging echter bij de landing door zijn wielen heen en verongelukte.
De tweede J57-aangedreven YF-105A (bureaunr. 54-0099) ging na zijn eerste vlucht in januari 1956 verder met het afwerpen van stompe en gestroomlijnde dummy "special weapons" vanuit het interne bommenruim.
De motor werd vervangen door een compressor turbojet die werd uitgerust met een naverbrander met water injectie. De F-105 verkreeg extra stijgvermogen door gebruik te maken van leading en trailing edge flaps. De vierdelige luchtrem gekoppeld aan het gebruik van een remparachute maakten snelle wendingen in de vlucht en een versnelde stilstand na de landing mogelijk.
De F-105 was primair bedoeld om nucleaire wapens af te werpen maar in Vietnam werd hij echter met conventionele wapens uitgerust. De Thunderchief vloog de meeste missies in de oorlog tegen Noord-Vietnam tussen 1965 - 1968. Van de 833 gebouwde toestellen gingen er tijdens dit conflict 395 verloren waarvan 61 door technische problemen.
Vanaf de F-105D productie was de uitrusting van de Thunderchiefs meer gericht op het afwerpen van uiteenlopende types conventionele wapens. Veel van de eerdere productieseries werden op deze standaard gebracht en ingezet voor gevaarlijke Wild Weasel en Iron Hand missies.
3 Van de eerste productie F-105B’ s (bureaunrs. 54-0105, 54-0108 en 54-0112) werden als RF-105B-1RE’s - later hernoemd in JF-105B-1RE’s - fotoverkeners afgeleverd en uitgerust met het tactische WS-306L camerasysteem. Deze versie werd echter nooit operationeel in de USAF.
355th Tactical Fighter Squadron (TFS) van de 4th Tactical Fighter Wing (TFW) op Seymour Johnson AFB, North Carolina, was de eerste eenheid van het Tactical Air Command die met F-105B’ s werd uitgerust en nam deel aan het testen met conventionele wapens.
In 1964 werd de laatste F-105D (bureaunr. 62-4411) van de productielijn geleverd aan de 23rd TFW "Flying Tigers" op McConnell AFB, Kansas.
Geschiedenis
De ontwikkeling van de Thunderchief ontstond door de oorlog in Korea. In juni 1950 stelden de USAF en RAC een overeenkomst op ter ontwikkeling van een opvolger voor de Republic F-84 Thunder serie.
Dit resulteerde in 1952 in project A(dvanced) P(roject)-63; een log ontwerp gebaseerd op de RF-84F Thunderflash met pijlvleugels en een intern bommenruim. De aandrijving moest komen van de ongeteste Allison J-71 turbojet.
Republic ontwierp op aandringen van de luchtmachtstaf ook een geheel nieuw type waarvan er 1 in 1952 werd geleverd.
Alle door RAC ontwikkelde toestellen hadden destijds de twijfelachtige eer om door de vliegers - vanwege de slechte gewicht en motorcapaciteit - met de bijnaam Hogs (varkens) te worden aangeduid. De F-84B/E/G Thunderjet stond bekend als Groundhog en de F/RF-84F Thunderstreak/Thunderflash als Hyperhog.
De opvolger van deze toestellen moest dit dus ongedaan gaan maken. Het zou een langeafstandsaanvalstoestel worden, primair geschikt voor atoomaanvallen op de tegenstanders in de Koude Oorlog en met secundaire luchtgevechts capaciteit.
De geschiedenis wees uit dat de bijnaam Hog niet meer bij dit nieuwe grote vliegtuig paste; hoewel het toestel nog even spottend werd aangeduid als Superhog, Ultrahog, Squat Bomber of Lead Sled, kreeg de imposante F-105 Thunderchief al snel de bijnaam die hij verdiende; Thud.
Ondanks het gewicht en de afmetingen vloog het USAF demonstatieteam de Thunderbirds ook een tijdje met F-105B-15RE’s. De laatste van de 9 machines werd in 1964 slechts 10 dagen voor de eerste publieke voorstelling afgeleverd! Er werden maar 6 demovluchten gehouden en na een fataal vliegongeluk keerde het team snel terug naar de oude F-100 Super Sabre.
Onder USAF project FAST WIND vestigde brigadegeneraal Joseph H. Moore (Commandant 4th TFW ) in 1959 een wereld snelheidsrecord over 100 kilometer afstand met 1216,48 MPH in een F-105B-20RE 57-5812 op 38000 voet hoogte boven Edwards AFB. Hij deed dit binnen 3 minuten.
In maart 1960 bezat het Tactical Air Command 56 F-105B’s; geen van deze toestellen was echter operationeel! Aan het eind van het jaar had de 4th TFW bestaande uit 344th, 336th, and 355th TFS op Seymour Johnson AFB het merendeel van zijn 75 F-105B’s ontvangen en werd het de eerste wing die geheel met Mach 2 aanvalstoestellen was uitgerust. De 4th TFW was echter ook de enige reguliere luchtmachteenheid die met dit type zou vliegen. In 1964 werd de F-105B snel vervangen door de veel betere allweather F-105D. De F-105B’s werden tot 1981 doorgeschoven naar de Air Force Reserve eenheid 508th TFW op Hill AFB, Utah en de New Jersey Air National Guard eenheden 177th TFG en 108th TFW.
LOOK ALIKE werd door het F-105 System Program Directive opgezet in 1962 met het doel alle F-105D’s op standaard configuratie te brengen. Het project bestond uit 2 fasen - 1 waarbij vliegveiligheidsmodificaties werden ingevoerd en 2 waarbij de algehele gevechtscapaciteit werd verbeterd. In 1963 besliste de USAF nog tot de duurste en beste modificatie; de toevoeging van een dubbele inflight refueling capaciteit middels de bekende "flying boom" manier en middels het oude "probe and drogue" systeem. De beslissing om deze aanpassing door te voeren verlengde de uitvoering van LOOK ALIKE tot mei 1964.
Ondanks de succesvolle uitvoering van LOOK ALIKE was de F-105 niet zo veilig als de USAF dacht. In 1964 gingen 12 F-105’s verloren bij ongelukken waarbij motoren, brandstoflekkages en brandstofontluchting betrokken waren.
Destijds bestond geen klaarheid omtrent de oorzaak van de ongelukken. Daarom wilde het Tactical Air Command een testprogramma om de problemen op te zoeken en te verhelpen. USAF chef staf generaal Curtis LeMay gaf hieraan topprioriteit en na 60 dagen en 500 vlieguren resulteerde dit in het Class IV modificatieprogramma. Dit kreeg snel de bijnaam Safety Pack I en II en was in 1966 geheel uitgevoerd
Types
YF-105A. De eerste in april 1952 aan de USAF geleverde prototypes. Aangedreven door een Allison J-71 turbojet. In mei 1952 keurde de USAF het type goed voor de verdere ontwikkeling onder de aanduiding F-105.
F-105B. De eerste productieversie van de Thunderchief. Alleen geschikt als dagjager en aangedreven door de nieuwe Pratt & Whitney J75 turbojet met naverbrander. Het airframe was hiervoor aanzienlijk versterkt en het landingsgestel was aangepast. Dit type haalde meteen al snelheden van Mach 2.15
JF-105B. De aanduiding RF-105B werd aan de fotoverkenner versie verstrekt. Hiervoor werden de E-34-afstandsradar en het roterende M61-kanon en de munitie verwijderd en vervangen door een nieuwe neus met 1 tot 5 camera’s. Ook werd het bommenruim vervangen door een extra interne brandstoftank. Omdat de USAF echter de McDonnell F-101 Voodoo als fotoverkenner zou aanschaffen, werd ontwikkeling van de RF-105B in 1956 geschrapt; de 3 geleverde RF-105B’s werden als JF-105B’s omgebouwd met aangepaste neuzen maar zonder de fotoapparatuur. Ze werden gebruikt voor diverse tests.
F-105C. De geplande tweezits trainerversie. Er zijn er 5 geleverd die echter nooit hebben gevlogen en later zijn omgebouwd naar F-105F standaard.
F-105D. De algemene productieversie. Tevens de allweather versie van de F-105B dagjager versie en geschikt voor het inwendig en uitwendig vervoer van het nieuwe B43 kernwapen. Het toestel was iets langer en uitgerust met het AN/ASG-19 Thunderstick afvuurcontrole systeem dat, samenwerkend met het General Electric FC-5 vluchtcontrole systeem het toestel zijn volledige allweather capaciteit gaf.
Het AN/ASG-19 systeem was een ontwerp gebaseerd op de R-14A monopuls radar en werkte zowel in de lucht-lucht als in de lucht-grond mode. Dit gaf het toestel zowel lowlevel als highlevel aanvalscapaciteit. Het systeem beschikte zelfs al over de eerste grondcontour uitleesmogelijkheden.
Het toestel beschikte verder over een afwerpcomputer, een richtsysteem, een AN/APN-131 Doppler navigatiesysteem, een luchtbeeldcomputer, een raket lanceercomputer, een automatische piloot, een rondzoek- en een volgradar. Hiermee werd het toestel zeer geschikt voor missies op boomtophoogte.
F-105 E. Een geplande maar nooit uitgebrachte 2-zits versie van de F-105D.
F-105F. Tevens de laatste Thunderchief productielijn. De wild weasel versie, speciaal ontworpen ter storing en bestrijding van vijandelijke Vietnamese surface-to-air missile (SAM) radar sites. Men kwam op de aanduiding wild weasel omdat de stoorzenders van het toestel op de radio een krijsend geluid voortbrachten dat een in het nauw gebrachte wezel ongeveer maakte.
F-105G. De sterk verbeterde wild weasel versie uitgerust met AN/APR-35, AN/APR-36, AN/APR-37 en AN/ALR-31 Radar Homing And Warning (RHAW) systemen. Het Itek APR-36 radar homing warning systeem van wild weasel F-105F’s werd vervangen door het Itek Radar Direction Finding Homing systeem en de Bendix APS-107 doelzoeker werd bijgevoegd. De F-105G had hiervoor extra sensors op de neus.
De F-105G had ook 2 cilindrische canisters waarin de Westinghouse AN/ALQ-105 electronic countermeasure stoorzenders voor zelfbescherming waren gemonteerd. Hierdoor kwamen weer extra montagepunten voor AGM-45 Shrike raketten vrij.