Jan van der Straet

Stradanus
	Grafmonument Stradanus in Florence
Persoonsgegevens
Volledige naam	Jan van der Straet
Bijnaam	Giovanni Stradano
Geboren	Brugge, 1523
Overleden	Florence, 2 november 1605
Beroep(en)	Kunstschilder
Oriënterende gegevens
Jaren actief	1545-1605
Stijl(en)	Maniërisme
	RKD-profiel
Portaal	Kunst & Cultuur

Joannes Stradanus (Brugge, 1523 – Florence, 2 november 1605) (ook: Jan van der Straet, Giovanni della Strada, Giovanni Stradano, Giovanni Stratensis) was een Vlaams kunstschilder, verbonden aan het hof van de Medici in Florence. Hij is ook bekend als ontwerper van gravures en wandtapijten.

Stradanus werd als kunstschilder opgeleid door zijn vader en vanaf 1537 door Pieter Aertsen in Antwerpen. In 1545 werd Stradanus toegelaten tot het Antwerpse Sint-Lucasgilde.

Florence

Kort voor 1550 reisde hij via Lyon naar Italië. Hij bracht een aantal maanden door in Venetië en vestigde zich vervolgens Florence. Daar werkte Stradanus in opdracht van groothertog Cosimo I de' Medici aan ontwerpen voor wandtapijten. Van 1550 tot 1553 werkte Stradanus als assistent van Francesco de' Rossi (Il Salviati) aan de Belvédère-galerij in het Vaticaan.

Vanaf 1553 werkte Stradanus in Florence voor Giorgio Vasari. Onder diens leiding werkte hij mee aan de herinrichting van het hertogelijk paleis Palazzo Vecchio. Hij ontwierp wandtapijten en schilderde er de fresco's in het "Sala della Gualdrara". Zijn portret is, samen met dat van Giorgio Vasari, als blijk van waardering opgenomen op het plafond van de Salone dei Cinquecento.

Hij voegde in de periode 1570-1572 twee schilderijen toe aan de Studiolo van Francesco I in het Palazzo Vecchio, waaronder "Het atelier van de alchemist". Hij schilderde ook grote altaarstukken voor verschillende kerken in Florence: Santa Croce, Santissima Annunziata, Santa Maria Novella en Santo Spirito.

Ontwerper van tapijten en prenten

Tussen 1567 en 1577 ontwierp Stradanus een serie tapijten voor de villa van de Medici te Poggio a Caiano. Deze ontwerpen werden gereproduceerd door graveurs in Antwerpen, zoals Theodor Galle en Hans Collaert. Het succes van de verkoop van deze prenten inspireerde Stradanus tot het maken van meer ontwerpen.

Een belangrijke serie gravures naar ontwerp van Stradanus is Nova Reperta. Deze serie verbeeldt de vindingen van de nieuwe tijd (16e eeuw) zoals de ontdekking van Amerika, de boekdrukkunst, windmolens en de uitvinding van de bril.

Stijl

In al zijn schilderijen zoekt hij een evenwicht tussen het Vlaamse realisme en de elegante, maar toch maniëristische stijl van de Italiaanse schilders Giorgio Vasari, Francesco de' Rossi (Il Salviati) en Agnolo Bronzino.