.jpg)
Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict 's-Hertogenbosch (1888-1918) geeft een overzicht van verkiezingen voor de Nederlandse Tweede Kamer in het kiesdistrict 's-Hertogenbosch in de periode 1888-1918.[1]
Het kiesdistrict 's-Hertogenbosch was al ingesteld in 1848. De indeling van het kiesdistrict werd gewijzigd na de grondwetsherziening van 1887; tevens werd het kiesdistrict toen omgezet in een enkelvoudig district.[2] Tot het kiesdistrict behoorden vanaf dat moment de volgende gemeenten: Berlicum, Boxtel, Den Dungen, Esch, 's-Hertogenbosch, Nuland, Rosmalen en Vught.
Het kiesdistrict 's-Hertogenbosch vaardigde in dit tijdvak per zittingsperiode één lid af naar de Tweede Kamer.
Legenda
- vet: gekozen als lid van de Tweede Kamer.
6 maart 1888
De verkiezingen werden gehouden na vervroegde ontbinding van de Tweede Kamer.[3]
| 6 maart | |
|---|---|
| Kiesgerechtigden | 3.002 |
| Opkomst | 2.251 |
| Geldige stemmen | 2.236 |
| Blanco stemmen | 9 |
| Kandidaten | |
| P.G.J. van der Schrieck[4] | 1.485 |
| L. van Meeuwen | 722 |
9 juni 1891
De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
| 9 juni | |
|---|---|
| Kiesgerechtigden | 2.977 |
| Opkomst | 949 |
| Geldige stemmen | 937 |
| Blanco stemmen | 7 |
| Kandidaten | |
| P.G.J. van der Schrieck[4] | 837 |
| J.W. Bergansius | 30 |
10 april 1894
De verkiezingen werden gehouden na vervroegde ontbinding van de Tweede Kamer.[5]
| 10 april | |
|---|---|
| Kiesgerechtigden | 3.033 |
| Opkomst | 907 |
| Geldige stemmen | 894 |
| Blanco stemmen | 12 |
| Kandidaten | |
| P.G.J. van der Schrieck[4] | 809 |
| J.P.R. Tak van Poortvliet | 72 |
31 maart 1896
Pierre van der Schrieck, gekozen bij de verkiezingen van 10 april 1894, overleed op 5 maart 1896. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.
| 31 maart | |
|---|---|
| Kiesgerechtigden | 3.005 |
| Opkomst | 933 |
| Geldige stemmen | 878 |
| Blanco stemmen | 42 |
| Kandidaten | |
| J.A. Loeff | 787 |
15 juni 1897
De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
| 15 juni | |
|---|---|
| Kiesgerechtigden | 4.416 |
| Opkomst | 2.507 |
| Geldige stemmen | 2.453 |
| Blanco stemmen | 54 |
| Kandidaten | |
| J.A. Loeff[4] | 2.024 |
| P. Rink | 429 |
14 juni 1901
De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
| 14 juni | |
|---|---|
| Kiesgerechtigden | 4.732 |
| Opkomst | 2.161 |
| Geldige stemmen | 2.123 |
| Blanco stemmen | 38 |
| Kandidaten | |
| J.A. Loeff[4] | 1.636 |
| D. de Klerk | 487 |
20 augustus 1901
Jan Loeff, gekozen bij de verkiezingen van 27 maart 1888, nam zijn benoeming niet aan vanwege zijn toetreding op 1 augustus 1901 tot het na de verkiezingen geformeerde kabinet-Kuyper. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een naverkiezing gehouden.
| 20 augustus | |
|---|---|
| Kiesgerechtigden | 4.732 |
| Opkomst | 1.782 |
| Geldige stemmen | 1.759 |
| Blanco stemmen | 23 |
| Kandidaten | |
| A.F.O. van Sasse van Ysselt | 1.493 |
| J.A.A. Bosch | 266 |
16 juni 1905
De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
| 16 juni | |
|---|---|
| Kiesgerechtigden | 5.341 |
| Opkomst | 2.707 |
| Geldige stemmen | 2.662 |
| Blanco stemmen | 45 |
| Kandidaten | |
| A.F.O. van Sasse van Ysselt[4] | 2.251 |
| S. van Houten | 411 |
11 juni 1909
De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
| 11 juni | |
|---|---|
| Kiesgerechtigden | 5.951 |
| Kandidaten | |
| A.F.O. van Sasse van Ysselt[4] |
Van Sasse van Ysselt was de enige kandidaat; hij werd zonder nadere stemming gekozen verklaard.
17 juni 1913
De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
| 17 juni | |
|---|---|
| Kiesgerechtigden | 6.466 |
| Opkomst | 4.094 |
| Geldige stemmen | 4.034 |
| Blanco stemmen | 60 |
| Kandidaten | |
| A.F.O. van Sasse van Ysselt[4] | 3.521 |
| J. Westerhof | 513 |
15 juni 1917
De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
| 15 juni | |
|---|---|
| Kiesgerechtigden | 7.390 |
| Kandidaten | |
| A.F.O. van Sasse van Ysselt[4] |
De zeven in de vorige Tweede Kamer vertegenwoordigde partijen hadden afgesproken in elkaars kiesdistricten geen tegenkandidaten te stellen.[6] Van Sasse van Yssel was derhalve de enige kandidaat; hij werd zonder nadere stemming gekozen verklaard.
Opheffing
De verkiezing van 1917 was de laatste verkiezing voor het kiesdistrict 's-Hertogenbosch. In 1918 werd voor verkiezingen voor de Tweede Kamer overgegaan op een systeem van evenredige vertegenwoordiging met kandidatenlijsten van politieke partijen.
Bronnen
- Tweede Kamerverkiezingen kiesdistrict 's-Hertogenbosch op www.verkiezingsuitslagen.nl
- Verkiezingen Tweede Kamer 1848-1918 op huygens.knaw.nl
Noten
- ↑ De verkiezingen in 1918 waren na de opheffing van de kiesdistricten de eerste verkiezingen waarbij de uitslag bepaald werd op grond van het stelsel van evenredige vertegenwoordiging.
- ↑ Een enkelvoudig district vaardigde per zittingsperiode één lid af naar de Tweede Kamer.
- ↑ Bij de grondwetsherziening van 1887 was het aantal leden van de Tweede Kamer uitgebreid van een variabel aantal, afhankelijk van de bevolkingsomvang, naar een vast aantal van 100. Tegelijkertijd werd het aantal kiesdistricten uitgebreid.
- ↑ a b c d e f g h i Aftredend en herkiesbaar Tweede Kamerlid voor 's-Hertogenbosch.
- ↑ De Tweede Kamer was ontbonden nadat een conflict was ontstaan tussen de Kamer en de regering.
- ↑ Na de verkiezingen in 1917 zou een grondwetsherziening van kracht worden waarbij het stelsel van evenredige vertegenwoordiging werd ingevoerd ter vervanging van het districtenstelsel. Het was daarom te verwachten dat er op korte termijn nieuwe verkiezingen zouden worden gehouden. Zie ook het artikel over de Pacificatie van 1917.