De vervangingsratio van een sociale uitkering is in macro-economische zin de verhouding tussen de gemiddelde uitkering en het gemiddeld brutoloon. In de micro-economische betekenis gaat het om het bedrag van de uitkering in verhouding tot het laatst verdiende loon.
De vervangingsratio geeft dus de loonkloof weer tussen werkenden en niet-werkenden. De arbeidsmarkt zal een hogere vervangingsratio typisch beschouwen als prikkel om te werken omdat de opportuniteitskosten van niet-werken, namelijk wel werken, dan groter zijn.
In dit verband heeft de Cypriotische hoogleraar economie Christopher Pissarides aangetoond dat het belasten van werkloosheidsuitkeringen (hetgeen neerkomt op het fixeren van de vervangingsratio) de elasticiteit van het arbeidsaanbod verlaagt.