Yattah / Yatta
يطّا
יטה

Plaats in Palestina
Situering
Gouvernement	Hebron
Coördinaten	31° 27′ NB, 35° 5′ OL
Algemeen
Inwoners (2007)	48.672[1]
Hoogte	820 m
Website	www.yatta-munc.org
Foto's
Moskee in Yatta
Portaal    Azië

Yattah of Yatta (Arabisch: يطّا, Hebreeuws: יטה) is een oude Palestijnse stad, gelegen in de heuvels (the South Hebron Hills) op de Westelijke Jordaanoever van Palestina, in het gouvernement Hebron, het zuidelijk deel van de Westelijke Jordaanoever. De stad is gelegen op een heuveltop 820 meter boven zeeniveau, ongeveer 8 kilometer ten zuiden van de stad Hebron. De stad valt bestuurlijk geheel onder de Palestijnse Autoriteit.^[2]

De oorsprong van de stad ligt in Kanaän. Tijdens het Ottomaanse Rijk werd de stad uitgebreid. Er zijn nog historische plekken, zoals het Al Khader heiligdom en de Oude Stad. Naast de algemene voorzieningen, waaronder ziekenhuizen en klinieken zijn er veel scholen en moskeeën. De stad had in 2007 ongeveer 45.000 inwoners. In 2017 had de stad 63.511 inwoners.^[3]

Yatta is het gemeentelijke en economische centrum van Masafer Yatta een landbouw- en veeteeltgebied met ongeveer 23 verspreid liggende Palestijnse boerendorpjes met olijfboomgaarden en land waar herders hun kudden weiden.^[4] In de Zesdaagse Oorlog van 1967 veroverde Israël de Westelijke Jordaanoever op Jordanië, die het sinds de Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948 in bezit had, bezette het gebied en oefent er sindsdien militaire controle uit. Na het sluiten van de Oslo-akkoorden (1993-1995), waarbij de Westelijke Jordaanoever (tijdelijk) in zones A,B en C opgedeeld werd, kwam Yatta onder bestuur van de toen opgerichte Palestijnse Autoriteit. Een groot deel van Masafer Yatta, voornamelijk landbouw- en veeteeltgebied van Palestijnse herders en boeren, kwam in zone-C te liggen. Dit gebied zou na 5 jaar overgedragen worden aan de Palestijnse Autoriteit. Daar is tot op heden geen gevolg aan gegeven.

Masafer Yatta, het landbouw- en weidegebied met vele kleine dorpjes in de omtrek van Yatta, in de heuvels ten zuiden van Hebron, is volgens de Oslo-Akkoorden in 1995 als Zone-C aangewezen, geheel onder controle van de staat Israël. De Palestijnse inwoners daar zijn van oudsher herders, die al generaties lang leven van het weiden van hun schapen en daarbij in grotten wonen. Masafer Yatta wordt al sinds 1967 met annexatie bedreigd. In 1970 werd 3.000 hectare (30.000 dunams) van Masafer Yatta, met daarin gelegen twaalf dorpjes^[5] met meer dan 1000 bewoners, tot Israëlisch militair gebied (Firing Zone 918) verklaard.^[6] In 1999 werden reeds 700 inwoners uit Khirbet A-Tuba en andere dorpjes verdreven. De Israëlische Muur volgt hier niet de Groene Lijn (grens) maar is op Palestijns gebied gebouwd, waardoor al een deel ervan bij Israël was gevoegd.

Ondanks petities bij het Israëlische Hooggerechtshof werd op 4 mei 2022 besloten tot verwijdering van de inwoners van alle twaalf dorpjes. Op 14 juni 2022 vielen Israëlische soldaten de dorpjes binnen en registreerden en fotografeerden inwoners. Die vrezen dat de gegevens zullen worden gebruikt om hen te verdrijven.^[7]

In 2022 had Masafer Yatta 1144 inwoners, waarvan de helft kinderen; ze leven er nog steeds voornamelijk in grotten en tenten. Voor het bouwen van een huis of een andere constructie hebben de grotbewoners een vergunning nodig van de Israëlische autoriteiten. Die worden echter niet toegekend. Ze leven er zonder infrastructuur, onder bedreiging van verwoesting en deportatie. Zelfs voor een watertank bestaat een sloopbevel.

Door Israëlische kolonisten worden rondom de Palestijnse dorpjes in Masafer Yatta buitenposten (illegaal onder een Israëlische wet) gebouwd, die vervolgens uitgroeien tot Israëlische nederzettingen (illegaal onder internationaal recht). Die zijn bestuurlijk onder de Israëlische Regionale raad van Har Hebron gebracht. Anno 2022 waren er ongeveer 40 buitenposten en ongeveer 5 grote nederzettingen met voornamelijk joodse kolonisten gevestigd. Voor die nederzettingen wordt water, elektriciteit en worden wegen aangelegd terwijl deze voorzieningen van de Palestijnse boerenfamilies in februari 2019 met bulldozers verwoest en ontoegankelijk gemaakt waren .^[8] Uit een geclassificeerd document uit 1979 van Ariël Sharon is gebleken dat het creëren van militaire zones op de Westelijke Jordaanoever tot doel heeft om het land aan kolonisten te overhandigen en daarmee etnische buffers te creëren. In 2000 waren in het weidegebied van 'vuurzone 918' al nieuwe structuren gebouwd van drie buitenposten uit de omgeving.^[9]

De Palestijnse bewoners van Masafer Yatta hebben te lijden van deze kolonisten die regelmatig vernielingen plegen en de bewoners aanvallen; vaak onder toezicht of bescherming van het Israëlische bezettingsleger (IOF).^[10] Sinds december 2022, Kabinet-Netanyahu VI, is er een toename van aanvallen, mishandeling en intimidatie door groepjes kolonisten van wie sommigen vuurwapens hebben: diefstal of verwonding van dieren, brandstichting, vernieling van de oogst en van eigendommen, zelfs tot in hun huizen. Als de herders zich weren of een steen gooien kunnen ze door Israëlische militairen van het Israëlisch defensieleger (IDF) gearresteerd worden; soms wordt ook traangas tegen hen gebruikt.^[10]

Volgens Yesh-Din, een Israëlische mensenrechtenorganisatie die het kolonisten-terrorisme registreert, heeft de Israëlische politie tussen 2005 en 2021 zo'n 81% van de klachten tegen Israëli niet onderzocht. En van alle onderzoeken werd meer dan 90% zonder telastlegging gesloten.^[11]

De bewoners hebben te maken met dreiging van gedwongen evacuatie, verwoesting van woningen en andere gebouwen, ontzegging van land en daardoor van levensmiddelen.^[12] In 1999 waren Palestijnse families waren ook al met geweld verdreven en waren hun huizen, stallen en waterbronnen vernield. Sommigen keerden in 2000 terug en leven sindsdien onder bedreiging van verwoesting van hun huizen, kolonistengeweld en mishandeling door militairen. Mensenrechtenorganisaties, zoals ACRI en Rabbis for Human Rights hebben al diverse petities bij het Israëlische Hooggerechtshof ingediend.^[13][14] Acht van de twaalf Palestijnse dorpjes in Masafer Yatta stonden op de nominatie om verwoest te worden met gedwongen deportatie van de bewoners, omdat ze binnen de 'militaire vuurzone' van het Israëlische defensieleger (IDF) liggen. Die 8 dorpjes hadden ongeveer 1000 inwoners.^[15]. Op 16 februari 2016 werden reeds twee dorpjes verwoest, Jenbah en Halawi.^[16] terwijl de Israëlische regering in mei 2016 nog steeds geen verklaring had geven waarom deze militaire zone nodig zou zijn.^[17] Een wettig oordeel uit naam van de militaire advocaat-generaal hield in dat evacuatie van de burgerbevolking ten behoeve van militaire oefeningen verboden was. De rechter beval gedurende de hoorzitting ten aanzien van de petitie dat er in Masafer Yatta geen gebied tot 'vuurzone en oefenzone' verklaard had moeten worden.^[18]

Israël gaat echter versneld door om rond Yatta land te verkrijgen voor uitbreiding van de nederzettingen. Volgens het Applied Research Institute Jeruzalem (ARIJ) woonden er begin 2019 reeds 3000 kolonisten in de uitsluitend joodse illegale nederzettingen. Een school is verwoest, er mag niets meer gebouwd worden.^[19] De watertoevoer naar 17 bevolkingscentra in Masafer (regio) Yatta, met in totaal zo'n 1500 inwoners, is afgesloten, en aanleg van wegen en levering van basisvoorzieningen wordt verhinderd.^[20][21].

B'Tselem, het Israëlische Informatiecentrum voor Mensenrechten in de Bezette Gebieden, rapporteerde in november 2023 dat Israël de oorlog oorlog in Gaza gebruikt om in versneld tempo de Palestijnse herdergemeenschappen in Zone-C van de Westelijke Jordaanoever ten oosten van Ramallah, in de vallei van de Jordaan (Jordaanvallei) en de Zuid-Hebronheuvels (inclusief de militaire vuurzone 918) met geweld te deporteren. Bewapende kolonisten dringen dag en nacht hun woningen binnen, vallen hen aan, brengen vernielingen aan, nemen hun mobiele telefoons af en dreigen hen soms te vermoorden als ze niet op korte termijn vertrekken.^[22]

• 
  Gezicht op Yattah
• 
  Oudere mannen in Yatta, 2012

• Ad Dhahiriya
• Khirbet Susiya
• Bedoeïenen in Israël#Westelijke Jordaanoever
• Israëlische Westoeverbarrière

• Yatta Palestineremembered.com
• Acting the Landlord: Israel's Policy in Area C, the West Bank juni 2013
• The South Hebron Hills btselem.org
• [1] The Association for Civil Rights in Israel (ACRI)

Zie de categorie Yattah van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.