Zeslandentoernooi (mannen)
Six Nations trophy
Land	Engeland Frankrijk Ierland Italië Schotland Wales
Opgericht	1883 (Home Nations Championship) 1910 (Five Nations Championship) 2000 (Six Nations Championship)
Aantal teams	6
Huidige kampioen	Ierland (2024)
Recordkampioen	Engeland &  Wales (39 titels)
Website	https://www.sixnationsrugby.com/en/home.php
Portaal    Sport

Het Zeslandentoernooi (Engels: Six Nations Championship) is het belangrijkste rugbytoernooi op het noordelijk halfrond. De deelnemers zijn:

• het Engelse rugbyteam
• het Franse rugbyteam
• het Ierse rugbyteam
• het Welshe rugbyteam
• het Schotse rugbyteam
• het Italiaanse rugbyteam

Ierland komt uit als "All Ireland"-combinatie van de Ierse Republiek en Noord-Ierland. Er werd voor het rugbyteam dan ook een apart volkslied gecomponeerd, Ireland's Call.

Het is een halve competitie, waarbij sinds 2017 de winnaar van een wedstrijd vier competitiepunten krijgt en de verliezer nul. Scoort een ploeg 4 tries of meer, dan verdient deze ploeg daarmee één bonuspunt. Wanneer aan het eind van de wedstrijd het verschil in gescoorde punten slechts 7 of minder is, verdient de verliezende partij daarmee ook een bonuspunt. Een gelijkspel is twee punten waard. Voor 2017 ontving de winnaar twee wedstrijdpunten en de verliezer nul, bij een gelijkspel elk team één punt. Tot 1994 konden landen de titel delen, maar daarna werd rekening gehouden met onderlinge resultaten en het doelsaldo. Het toernooi wordt doorgaans gehouden in de eerste maanden van het kalenderjaar en begint op of rond 1 februari.

Sinds 1996 kent het Zeslandentoernooi een tegenhanger op het zuidelijk halfrond, de The Rugby Championship vroeger Tri Nations Series.

De geschiedenis van het Zeslandentoernooi begon in 1883, toen de zogeheten Home Nations (Engeland, Schotland, Ierland en Wales) besloten een jaarlijkse competitie te beginnen. In 1910 werd Frankrijk toegelaten, waar rugby inmiddels erg populair was geworden. Tussen 1932 en 1939 werd het land echter weer uitgesloten, omdat de spelers betaald zouden worden. Het huidige Zeslandentoernooi ontstond in 2000, toen Italië werd uitgenodigd. In enkele jaargangen was het niet mogelijk alle wedstrijden te spelen, zodat er ook geen winnaar werd uitgeroepen. Tijdens de wereldoorlogen werd het toernooi niet georganiseerd.

Winnaar van het toernooi (het team met de meeste punten);

Naast het winnen van het toernooi, wat het belangrijkste doel is, zijn er verschillende onderliggende titels en prijzen te verdienen:

Grand slam: wanneer de winnaar alle gespeelde wedstrijden gewonnen heeft;

Triple Crown: alleen mogelijk voor een van de Home Nations: het team dat alle andere Home Nations verslaat;

Calcutta Cup: de winnaar van de wedstrijd tussen Engeland en Schotland. (sinds 1879);

Millennium Trophy: de winnaar van de wedstrijd tussen Engeland en Ierland. (sinds 1988);

Centenary Quaich: de winnaar van de wedstrijd tussen Ierland en Schotland. (sinds 1989);

Eurostar Trophy: de winnaar van de wedstrijd tussen Frankrijk en Engeland. (sinds 2000);

Giuseppe Garibaldi Trophy: de winnaar van de wedstrijd tussen Frankrijk en Italië. (sinds 2007);

Auld Alliance Trophy: de winnaar van de wedstrijd tussen Frankrijk en Schotland. (sinds 2018);

Doddie Weir Cup; de winnaar van de wedstrijd tussen Wales en Schotland. (sinds 2018);

Cuttitta Cup; de winnaar van de wedstrijd tussen Italië en Schotland. (sinds 2022);

Wooden spoon (Houten lepel): het land dat alle wedstrijden verliest.

jaar	winnaar(s)	bijzonderheid
1883	Engeland
1884	Engeland
1885	Niet uitgespeeld
1886	Engeland en  Schotland
1887	Schotland
1888	Ierland,  Schotland en  Wales	Engeland speelde niet mee
1889	Schotland	Engeland speelde niet mee
1890	Engeland en  Schotland
1891	Schotland
1892	Engeland
1893	Wales
1894	Ierland
1895	Schotland
1896	Ierland
1897	Niet uitgespeeld
1898	Niet uitgespeeld
1899	Ierland
1900	Wales
1901	Schotland
1902	Wales
1903	Schotland
1904	Schotland
1905	Wales
1906	Wales en  Ierland
1907	Schotland
1908	Wales	grand slam
1909	Wales	grand slam

jaar	winnaar(s)	bijzonderheid
1910	Engeland
1911	Wales	grand slam
1912	Engeland en  Ierland
1913	Engeland	grand slam
1914	Engeland	grand slam
1915-19	Niet gehouden (Eerste Wereldoorlog)
1920	Engeland,  Schotland en  Wales
1921	Engeland	grand slam
1922	Wales
1923	Engeland	grand slam
1924	Engeland	grand slam
1925	Schotland	grand slam
1926	Schotland en  Ierland
1927	Schotland en  Ierland
1928	Engeland	grand slam
1929	Schotland
1930	Engeland
1931	Wales

jaar	winnaar(s)	bijzonderheid
1932	Engeland,  Wales en  Ierland
1933	Schotland
1934	Engeland
1935	Ierland
1936	Wales
1937	Engeland
1938	Schotland
1939	Engeland,  Wales en  Ierland

jaar	winnaar(s)	bijzonderheid
1940-46	Niet gehouden (Tweede Wereldoorlog)
1947	Wales en  Engeland
1948	Ierland	grand slam
1949	Ierland
1950	Wales	grand slam
1951	Ierland
1952	Wales	grand slam
1953	Engeland
1954	Engeland,  Frankrijk en  Wales
1955	Frankrijk en  Wales
1956	Wales
1957	Engeland	grand slam
1958	Engeland
1959	Frankrijk
1960	Frankrijk en  Engeland
1961	Frankrijk
1962	Frankrijk
1963	Engeland
1964	Schotland en  Wales
1965	Wales
1966	Wales
1967	Frankrijk
1968	Frankrijk	grand slam
1969	Wales
1970	Wales en  Frankrijk
1971	Wales	grand slam
1972	Niet uitgespeeld
1973	Engeland,  Frankrijk,  Ierland,  Schotland en  Wales
1974	Ierland
1975	Wales
1976	Wales	grand slam
1977	Frankrijk	grand slam
1978	Wales	grand slam
1979	Wales
1980	Engeland	grand slam
1981	Frankrijk	grand slam
1982	Ierland
1983	Frankrijk en  Ierland
1984	Schotland	grand slam
1985	Ierland
1986	Frankrijk en  Schotland
1987	Frankrijk	grand slam
1988	Wales en  Frankrijk
1989	Frankrijk
1990	Schotland	grand slam
1991	Engeland	grand slam
1992	Engeland	grand slam
1993	Frankrijk
1994	Wales
1995	Engeland	grand slam
1996	Engeland
1997	Frankrijk	grand slam
1998	Frankrijk	grand slam
1999	Schotland

jaar	winnaar(s)	bijzonderheid
2000	Engeland
2001	Engeland
2002	Frankrijk	grand slam
2003	Engeland	grand slam
2004	Frankrijk	grand slam
2005	Wales	grand slam
2006	Frankrijk
2007	Frankrijk
2008	Wales	grand slam
2009	Ierland	grand slam
2010	Frankrijk	grand slam
2011	Engeland
2012	Wales	grand slam
2013	Wales
2014	Ierland
2015	Ierland
2016	Engeland	grand slam
2017	Engeland
2018	Ierland	grand slam
2019	Wales	grand slam
2020	Engeland
2021	Wales
2022	Frankrijk	grand slam
2023	Ierland	grand slam
2024	Ierland

land	overwinningen
Engeland	39
Wales	39
Frankrijk	26
Ierland	25
Schotland	22
Italië	0

Jaar	Land	Winnaar
2004	Ierland	Gordon D'Arcy
2005	Wales	Martyn Williams
2006	Ierland	Brian O'Driscoll
2007	Ierland	Brian O'Driscoll (2)
2008	Wales	Shane Williams
2009	Ierland	Brian O'Driscoll (3)
2010	Ierland	Tommy Bowe
2011	Italië	Andrea Masi
2012	Wales	Dan Lydiate
2013	Wales	Leigh Halfpenny
2014	Engeland	Mike Brown
2015	Ierland	Paul O'Connell
2016	Schotland	Stuart Hogg
2017	Schotland	Stuart Hogg (2)
2018	Ierland	Jacob Stockdale
2019	Wales	Alun Wyn Jones
2020	Frankrijk	Antoine Dupont
2021	Schotland	Hamish Watson
2022	Frankrijk	Antoine Dupont (2)
2023	Frankrijk	Antoine Dupont (3)
2024	Italië	Tommaso Menoncello

Zie de categorie Six Nations Championship van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.