Portaal:Vroegmoderne Tijd

Welkom op het portaal van de Vroegmoderne Tijd

[bewerk] Inleiding
De Vroegmoderne Tijd - soms ook Nieuwe Tijd genoemd - is de periode in de geschiedenis van Europa die volgt op de Middeleeuwen. Er is onder historici geen overeenstemming over begin en einde van de Vroegmoderne Tijd. De Renaissance, de vijftiende en zestiende eeuw, kan beschouwd worden als een overgangsperiode van Middeleeuwen naar Nieuwe Tijd. De meeste historici laten de Vroegmoderne Tijd kort voor 1500 beginnen. Jaartallen die dikwijls als beginpunt worden genomen zijn 1453, het jaar waarin de Turken Constantinopel veroverden, 1492, het jaar van de ontdekking van Amerika door Columbus, en 1517, toen Luther zijn stellingen publiceerde en daarmee de reformatie inluidde. Lange tijd lieten historici de Moderne of Nieuwste Tijd, die dus òf beschouwd wordt als een hiernavolgende periode, òf nog als een onderdeel van de Vroegmoderne (Nieuwe) Tijd, beginnen rond 1800, kort na het uitbreken van de Franse Revolutie (1789), of in 1815, het jaar van het Wener Congres. Toch is het niet ongebruikelijk om ook een groot deel van de negentiende eeuw tot de Vroegmoderne Tijd te rekenen. Lees verder

[bewerk] Gebeurtenissen
Op chronologische volgorde secularisering ontwikkeling van de boekdrukkunst handelskapitalisme tijdperk van de grote ontdekkingen opkomst van nationale staten expansie van het Ottomaanse Rijk reformatie godsdienstoorlogen Mogolrijk Tachtigjarige Oorlog rivaliteit tussen het huis Habsburg en het huis Valois opkomst van literatuur in de volkstaal Dertigjarige Oorlog Engelse Burgeroorlog Qingdynastie in China kolonisatie en verspreiding van de westerse beschaving opkomst van het absolutisme wetenschappelijke revolutie "Glorious Revolution" opkomst van Engeland en het Russische Rijk mondialisering van de economie verlichting Zevenjarige Oorlog Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog begin van de industriële revolutie Franse Revolutie

[bewerk] 27 januari in de Vroegmoderne Tijd
1540 - Angela Merici (65), Italiaans heilige, stichteres van de Ursulinen overlijdt. 1606 - Het proces tegen Guy Fawkes begint. 1625 - Adriaen Valerius (49?), Nederlands schrijver van geuzenliederen overlijdt. 1651 - Abraham Bloemaert (86), Nederlands kunstschilder overlijdt. 1699 - William Temple, Engels diplomaat en essayist overlijdt. 1731 - Bartolomeo Cristofori (75), Italiaans muziekinstrumentenbouwer overlijdt. 1756 - Wolfgang Amadeus Mozart, Oostenrijks componist (overleden 1791) wordt geboren. 1763 - Johan Theodoor van Beieren (59), kardinaal, prins-bisschop van Luik overlijdt. 1775 - Friedrich von Schelling, Duits filosoof (overleden 1854) wordt geboren. Weet jij nog iets over een datum in de Vroegmoderne Tijd of wil je graag iets weten over een datum klik dan hier

[bewerk] Etalage
Beleg van Deventer Het Beleg van Deventer vond plaats tijdens de Tachtigjarige Oorlog, in het jaar 1578. De stad Deventer werd gedurende enkele maanden belegerd door Staatse troepen onder leiding van George van Lalaing, graaf van Rennenberg. De belegering, die begon op 3 augustus 1578, maakte deel uit van het besluit van de Staten-Generaal om de gewesten Holland en Utrecht beter te beschermen tegen plunderingen. In de stad was al sinds 1572 het Duitse Polweiler-regiment gelegerd, dat in opdracht van landvoogd Don Juan van Oostenrijk de stad voor de Spanjaarden verdedigde. Nadat de graaf van Rennenberg een aantal strategische adviezen van Johan van den Kornput had toegepast, was de stad bereid tot onderhandelingen over een overgave; op 19 november 1578 gaf de stad zich over aan de Staatse troepen. Verder lezen Admiraliteit van Friesland Beleg van Breda (1624-1625) Beleg van Delfzijl (1813-1814) Beleg van Deventer (1578) Beleg van Groenlo (1627) Gouden Eeuw Habsburgse monarchie Maritieme geschiedenis van Nederland Nieuw-Amsterdam (Nieuw-Nederland) Orde van de Unie Rhinocerus Slag bij Nieuwpoort Tachtigjarige Oorlog Tien Jaren (Tachtigjarige Oorlog) Loge L'Union Provinciale

[bewerk] Oorlogen en conflicten
Oorlogen en conflicten in de 16e eeuw Oorlogen en conflicten in de 17e eeuw Oorlogen en conflicten in de 18e eeuw Oorlogen en conflicten in de 19e eeuw Zie ook: lijst van oorlogen en lijst van veldslagen

[bewerk] Historische landen
Koninkrijk Frankrijk (1589 - 1792) Nieuw-Frankrijk (1524 - 1763) Eerste Franse Republiek (1792 - 1804) Eerste Franse Keizerrijk (1804 - 1814) Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588 - 1795) Koninkrijk Holland (1806 - 1810) Heilige Roomse Rijk (962 - 1806) Ottomaanse Rijk (1299 - 1922) Tsaardom Rusland (1547 - 1721) Keizerrijk Rusland (1721 - 1917) Denemarken-Noorwegen (1536 - 1814) Pools-Litouwse Gemenebest (1569 - 1795) Kerkelijke Staat (756 - 1870) Republiek Venetië (726 - 1797) Spaanse Rijk (1492 - 1898) Onderkoninkrijk Peru (1542 - 1824) Nieuw-Spanje (1530 - 1821) Onderkoninkrijk Nieuw-Granada (1717 - 1819) Onderkoninkrijk van de Río de la Plata (1776 - 1812) Koninkrijk Groot-Brittannië (1707 - 1801) Koninkrijk Engeland (1660 - 1707) Koninkrijk Schotland (843 - 1707) Koninkrijk Ierland (1660 - 1801) Oostenrijkse monarchie (1526 - 1804) Koninkrijk Zweden (1523 - 1814) Safawiden (1501 - 1736) Mogolrijk (1526 - 1858) Ming-dynastie (1368 - 1644) Qing-dynastie (1644 - 1912)

[bewerk] Uitgelicht
De Slag bij Lützen was een van de meest beslissende veldslagen van de Dertigjarige Oorlog. De Dertigjarige Oorlog duurde van 1618 tot 1648 en eindigde met de Vrede van Westfalen, de Vrede van Münster en de Vrede van Osnabrück. De dertigjarige oorlog geldt als een van de eerste moderne 'landoorlogen'. Zo kwam éénderde van de bevolking van het Heilige Roomse Rijk om het leven, en liep het land een grote achterstand in zijn ontwikkeling op. De oorzaak en de aanleiding van de oorlog was onder meer de religieuze tegenstelling tussen de protestanten en de katholieken in Duitsland, waarbij Duitse katholieke en Duitse protestantse vorsten elkaar bestreden. Andere oorzaken zijn meer politiek-constitutioneel van aard: Het centralistisch beleid van de Habsburgse keizer tegenover het particularisme van de Duitse vorsten. Frankrijk streed tegen de Spaanse en Oostenrijkse Habsburgers uit angst voor een Spaans-Habsburgs overwicht in Europa. Habsburgers, vooral de Spaanse, die de Nederlandse opstandelingen nog altijd niet verslagen hadden. Zweden steunde de protestanten, waarbij het ook territoriale ambities koesterde. Verder lezen

[bewerk] Afbeelding van de Maand
Peter Aleksejevitsj bijgenaamd Peter de Grote was van 1682 tot 1721 tsaar en tot 1725 keizer van Rusland.

[bewerk]

Personen uit de Vroegmoderne Tijd

Selectie belangrijke personen op chronologische volgorde

Andere Vroegmoderne personen uit de etalage

Giovanni Battista Piranesi
Lodewijk Napoleon Bonaparte
Madame de Staël
Maria Aletta Hulshoff
Maurits van Oranje ^NIEUW

Michiel de Ruyter
Niels Stensen
Paus Julius II
Stendhal

[bewerk] ontdekkingsreizen, handel en kolonialisme
Wereldkaart uit 1572 van Ortelius Ontdekkingsreizen: Vasco Núñez de Balboa - Willem Barentsz - Vitus Bering - Olivier Brunel - John Cabot - Pedro Álvares Cabral - Jan Carstensz - Christoffel Columbus - James Cook - Bartolomeu Dias - Vasco da Gama - Jacob van Heemskerck - Cornelis de Houtman - Willem Jansz - Ferdinand Magellaan - Jacques Mahu - Gerardus Mercator - Nieuwe Wereld - Olivier van Noort - Francisco Pizarro - Jacob Roggeveen - Abel Tasman - Verdrag van Zaragoza - Amerigo Vespucci Handel: Asiento - Columbiaanse uitwisseling - handelspost Dejima - Driehoekshandel Handelsbedrijven: Pruisische Aziatische Compagnie Britse Oost-Indische Compagnie Deense Oost-Indische Compagnie Franse Oost-Indische Compagnie Zuid-Nederlandse Oostindische Compagnie of Oostendse Compagnie Zweedse Oost-Indische Compagnie Nederlandse Vereenigde Oost-Indische Compagnie Nederlandse West-Indische Compagnie Koloniën omstreeks 1800 Koloniën: Brandenburgse koloniën Britse koloniën Deense koloniën Franse koloniën Koerse koloniën Nederlandse koloniën Noorse koloniën Portugese koloniën Spaanse koloniën Zweedse koloniën