Kunstgeschiedenis is de discipline die de geschiedenis van de kunst onderzoekt en beschrijft. Het is een overkoepelend begrip voor de geschiedenis van kunstdisciplines zoals architectuur, schilderkunst, beeldhouwkunst, theater, dans, muziek en film. Literatuurgeschiedenis en cultuurgeschiedenis zijn er nauw mee verwant.
Ontwikkeling
Tijdens de 20e eeuw lagen enkele bepalende kunsthistorici aan de basis van de ontwikkeling die deze discipline kende:
- Heinrich Wölffin en Max Friendländer ontwierpen modellen die klassiek werden
- Aby Warburg ontwikkelde de iconologie, een specialisme ontstaan uit de iconografie
De kunstbeschrijving die vroeger de relatie tussen kunstwerk en kunstenaar beschreef, evolueerde naar de receptie-esthetica (hoe ervaart het publiek het kunstwerk) en daarnaast de technische kunstgeschiedenis (welke zijn de materiaaltechnische eigenschappen van de kunstobjecten).[1]
Overzicht van de Europese kunstgeschiedenis
Kunstgeschiedenis is op vele manieren in te delen, doch de nadruk bij bijvoorbeeld opleidingen ligt voornamelijk op Europese kunstgeschiedenis. Hier volgt een veelgebruikte indeling op periode. Enkele kanttekeningen vooraf:
- Vanzelfsprekend zijn kunststromingen niet exact te bepalen.
- De jaartallen zijn slechts richtlijnen, en kunnen van land tot land verschillen.
- Bovendien heeft een stijl in elk land zijn eigen interpretatie. Zo begon de renaissance in Italië al veel vroeger dan in Zweden.
Voor een meer gedetailleerdere lijst, zie de Lijst van Europese Kunststromingen.
Niet-Europese kunstgeschiedenis
- Islamitische kunst
- Aziatische kunst met o.a. Chinese kunst, Thaise kunst, Japanse kunst en Vietnamese kunst
- Afrikaanse kunst
- Latijns-Amerikaanse kunst
- Primitieve kunst
Opleiding
De studie van de kunstgeschiedenis (ook als kunstwetenschappen bekend) is een universitaire opleiding. Soms wordt deze zelfstandig aangeboden (als Master in de kunstwetenschappen); soms ook als onderdeel van een gecombineerde studie met bijvoorbeeld archeologie. Opleidingen zijn onder andere te vinden in:
- Amsterdam: Universiteit van Amsterdam en Vrije Universiteit Amsterdam
- Brussel
- Gent
- Groningen
- Leiden
- Leuven
- Nijmegen
- Utrecht
Verwante onderwerpen
- Lijst van Europese kunststromingen
- Muziekgeschiedenis
- Architectuurgeschiedenis
- Beeldhouwkunst
- Cultuurgeschiedenis
- Kunst
- Schilderkunst en Schilderkunst van de 20e eeuw
- Theatergeschiedenis
- Boekbandontwerpers in Nederland tussen 1890 en 1940
- Externe link
- Jurcka, G. en Feekes, J., Kunststromingen, Kunstbus, Leeuwarden, 2000 [1]
- Literatuur
- H.W. Janson, Wereldgeschiedenis van de kunst. Een overzicht van de voornaamste beeldende kunsten van de dageraad der mensheid tot heden, Den Haag: De Archipel, vierde druk, 1981. Vijfde druk, 1988 uitgeverij De Haan/Unieboek b.v.
- R. Bionda en C. Blotkamp (red.), De schilders van Tachtig. Nederlandse schilderkunst 1880 - 1895. Zwolle, Waanders, 1991
- A. Klukhuhn (ea), De eeuwwende 1900: Geschiedenis en kunsten. Universiteit Utrecht, Studium Generale 1993 [2]
- P. Hecht, C. Stolwijk, A. Hoogenboom, Kunstgeschiedenis in Nederland: negen opstellen. Rijksuniversiteit Groningen, 1998
- Henk van Os en Wim Hazeu, De vreugden van kunstgeschiedenis. Baarn, De Prom, 2000
- C.J.M. Zijlmans, Een wereld van verschil. Kunstgeschiedenis op de drempel van de 21ste eeuw. Oratie, Universiteit Leiden, 2001
- Daan Thoomes, Over de tijdgevoeligheid van de kunst. In: In de Waagschaal, vol. 36, 2007, nr. 17, pp.10-11 [3]
- J. Belger, Kunst-actief: kunstgeschiedenis en kunstbeschouwing. Amsterdam, Lambo, 2018 (3 delen)
- K. Jonckheere, Another History of Art. 2.500 jaar Europese kunstgeschiedenis, 2020. ISBN 9789463887526
- Paul Schnabel, Anders gekeken. Het beste en het boeiendste uit de Hollandse schilderkunst van de Gouden Eeuw. Zwolle, Waanders, 2021. ISBN 9789462623408
- Maaike Rikhof, De nieuwe vrouw. Tentoonstellingscatalogus van de gelijknamige tentoonstelling in Singer Laren. Zwolle, Waanders, 2022
- Referenties
- ↑ Jonckheere, Koenraad. (2020). Another history of art. 2.500 jaar Europese kunst.. Kannibaal bvba / Hannibal, Lichtervelde. ISBN 978-94-6388-752-6.
